کاربست علم در مورد گذشته وظیفه‌ی تاریخ، مانند هنرها و علوم دیگر، آوردن چیزهای معین به ذهن و خاطر انسان است. ولی تفاوت عمده‌ای میان هنر و علم وجود دارد. یک شاهکار هنری (مونالیزا یا شور سنت متیو باخ

عبارت "شناخت کنونی" پرسش‌ها و مسائل شناخت‌شناسانه پیش می‌آورد. معیارهای شناخت چیست؟ آیا دسته‌ای معیار شناخته شده‌ی عام وجود دارد یا معیارهای فراوان؟ اگر فراوان باشد، کدام را باید برگرفت؟ این بحث که سقراط...

آیا، چنانکه بسیاری مؤسسات فرض می‌کنند، تاریخ یکی از شاخه‌های علوم‌اجتماعی است یا نه؟ پاسخ این پرسش تا حدودی به تعریف مربوط می‌شود. اگر منظور ما از تاریخ فقط نوعی مطالعه‌ی سازمان یافته‌ی گذشته باشد ممکن...

تصور و ایده‌ی علم اجتماعی در سده‌ی هجدهم چونان بخشی از جریان روشنگری شکل گرفت. در حالی که دانشمندان سده‌ی هفدهم (کپلر، گالیله، هاروی، بویله، هویژن، و مهم‌تر از همه، نیوتن) در کشف و نشان دادن قوانین (به...

بسیاری افراد می‌خواهند بر ماهیت علمی علوم اجتماعی تأکید کنند. از آنجا که آمار به خادم تقریباً همه‌ی علوم تبدیل شده است، باید نخست به تبیین آماری نگاهی بیندازیم. به این دلیل که مورخان هم استفاده‌ی فزاینده‌ای...

ملاحبیب الله معروف به ملامیرزاجان، باغنوی شیرازی، از علمای ایرانی در قرن دهم هجری و متبّحر در علوم عقلی بود. باغنوی منسوب است به باغِ نو، محله ای در شیراز که نام آن بارها در شدّ الازار و شیرازنامه آمده...

افضل الدین محمدبن حسین بن محمد خوزه مَرَقی کاشانی، معروف به باباافضل، حکیم بزرگ اسلام و ایران در نیمه‌ی دوم قرن ششم و آغاز قرن هفتم بود. هرچند با تألیفات فلسفی فارسی و رباعیّات خود، در ایران مشهور است...

هر ساله، حوادث زیان باری چون سیل و زلزله شمار فراوانی را به کام مرگ می‌فرستند و کسان بسیاری را بی‌خانمان می‌سازند. از آغاز پیدایش انسان، کودکان بسیاری ناقص الخلقه به دنیا آمده‌اند، و بیماری و گرسنگی افراد...

نیازی نیست اکنون درباره‌ی نظریه‌های فلسفی حقیقت بحث کنیم و چندان بر خطا نخواهیم بود این گفته‌ی قدیمی را بپذیریم که: "حقیقت عبارت است از مطابقت میان واقعیت و ذهن".(1) البته معنای دقیق واژه‌ی "adaequatio"...

حوزه‌ی مهم فلسفه و عرفان در تهران در قرن سیزدهم و چهاردهم با عنوان «حوزه‌ی فلسفی و عرفانی تهران» شناخته می‌شود. با پایتخت شدن تهران، این شهر کوچک مرکز سیاسی و اقتصادی ایران شد و پس از چندی مرکز فرهنگی...