«نَبتَلِیهِ» یعنی او را می‌آزماییم و امتحان می‌کنیم. واژه «نَبتَلِیهِ» انتخاب شده و نه «نبلوه» تا بیانگر شدت و قوت آزمایش باشد؛ زیرا مبالغه و شدتی که در واژه «ابتلی» وجود دارد، در فعل «بلا» وجود ندارد....

در این که منظور از «الانسان» در آیه کیست، اختلاف نظر وجود دارد. آیا مقصود حضرت آدم (علیه السلام) است در این صورت معنای لم یَکُن شَیئًا مَذکُورًا این خواهد شد که از زمانی که خداوند آدم را از گل آفرید تا...

«ایلاف» از ماده «الف» و «الفت» مصدر فعل «آلف، از باب مفاعله است (الف، یؤلف، ایلاف). اصل «آلف» از «أالف» با دو همزه و «ایلاف» نیز از «إءلاف» با دو همزه است که قاعده اعلال همزه به علت متحرک بودن اولی و ساکن...

از این واژه بر وزن «فَوعَل» از ریشه کثرت است و اسم مبالغه و بیانگر زیادی و افراط در چیزی است. عرب زبان هر چیزی که تعدادش زیاد باشد و یا اندازه‌اش بزرگ و یا خطرش زیاد باشد، «کوثر» می‌نامد.

گویا این آیه تحقق آن وعده ای است که خداوند به پیامبرش در سوره «ضحی» داده است: وَلَسَوْفَ یعْطِیكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى خداوند در این آیه به پیامبرش وعده داده که در آینده به او عطا خواهد کرد و در این سوره...

گفته شده که علت نزول این سوره این بود که زمانی که قاسم پسر پیامبر فوت نمود و پس از او عبدالله نیز وفات نمود؛ دشمنان گفتند: نسل پیامبر منقطع شده و او دیگر دنباله ای ندارد. این یک رسم جاهلی بود که اگر پسران...

این جمله به شکل اخباری مطرح شده و مثلاً گفته نشده: «الذی لم یلد و لم یولد» تا که صفت برای «الصمد» باشد و این به خاطر آن است که خداوند در این جا خواسته مردم را نسبت به این موضوع که او «نزاده و زاده نشده،...

«صمد» بر وزن فَعَل به معنای مفعول است؛ مانند واژه «سَلَب» به معنی «مسلوب» و «صمد» به معنی «مصمود» یعنی شخصی که در نیازها به طرف او روی می‌آورند.

یکی آن که از این واژه تمامی عقلاء و هر کسی که بتوان او را مورد خطاب قرار داد، مد نظر قرار گیرد؛ در این صورت این لفظ برای همه به صورت مفرد مذکر به کار می‌رود. و معمولاً در این حالت در جملات منفی و پس از...

در قرآن الفاظ «جن، جنه، جان» در مقابل «انس، ناس، إنسان» استفاده شده است. «جن» در مقابل «انس» به کار رفته است و این دو، اصل و ریشه این دو جنس از مخلوقات خداوند هستند. «جنة» در مقابل «ناس» به کار می‌رود...