معنای دقیق تقوا بنا به نظر راغب عبارت است از: «قراردادن نفس در نگه داری از آنچه می‌ترسند؛ پس گاهی ترسی را تقوا و تقوا را ترس نامیده‌اند که طبق نام گذاری، مقتضای چیزی به مقتضی آن و مقتضی چیزی به مقتضای...

بیش از سیصد آیه در قرآن هست که به تفکر و تدبر و به چشم بصیرت قبل از رؤیت به بصره، فرا می‌خوانند. اینها آیاتی‌اند که به ‌اندیشیدن تأکید دارند، تا با تأمّل و دقت نظر به هر آنچه که حواس ظاهر و باطن به آن...

پرنده یا پرندگان نزد عرب پیش از اسلام نشانه‌ی بدبینی و یا خوش بینی بوده است. طیر نام دیگر تطیر (فال بد زدن) است. می‌گویند: «لاطیرَ اِلاّ طیر الله.» منظورشان این است که کسی جز خدا نه امر خوب می‌آورد و نه...

تسبیح یعنی منزه ساختن خداوند از هر آنچه که شایسته‌ی کمال ذات او نیست. وقتی می‌گوییم: «سُبحانَ الله»؛ یعنی ساحت عظمت او را از نقص، زشتی و بدی و اوهامِ وهم کنندگان و گمان گمان کنندگان منزه می‌کنیم؛ پس هر...

به آشکاری چیزی پس از ناپیدایی، تجلی گویند؛ و در این آیه آمده است: وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّى؛ یعنی پس از پنهان بودن در پشت شب، واضح و روشن و آشکار گردید. همچنین وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا؛ یعنی آن را...

این کلمه از نظر اشتقاق نظایر فراوانی دارد که برخی از آنها اسمند، مانند: بلوغ، بلیغ، تبلیغ و...؛ و برخی فعل، مانند: بَلَغَ، یبلَغ، أبلَغَ و... همه اینها بنا به نظر راغب به معنای «رسیدن به نهایت مقصد و نهایت،...

در لغت یعنی مانع و فاصله بین دو چیز: بَینَهُمَا بَرْزَخٌ لَا یبْغِیانِ. یعنی بین آن دو مانعی وجود دارد، و به هیچ یک از دو طرف اجازه‌ی تجاوز به دیگری داده نمی‌شود. راغب می‌گوید: «برزخ در قیامت همان مانع...

راغب در المفردات بخل را چنین تعریف کرده است. امساک ورزیدن دستاوردهایی که، بازداری آنها شایسته نیست و در برابر بخشش قرار می‌گیرد.» مراد از آن، خود انسان، دیگران و حتی حیوان است که جایز نیست حق خوردن،

راغب تلاش می‌کند تعریفی ساده و روشن از آیه‌ی قرآن ارائه دهد و معتقد است: «هر کلامی از قرآن که با فصل لفظی، جدا شده باشد» آیه است. همچنین گفته می‌شود: «هر جمله‌ی قرآن که دال بر حکمی باشد، آیه است. چه سوره...

انسان در میان آفریده‌های خداوند، مجموعه‌ی شگفتیها و امور متضاد و غریب است. از هر چیزی در وی اثری است و در هر اثری ضد اوست که با آن در نبرد است و یا با آن شباهت دارد. از نزاع این امور متضاد در وجود آدمی،...