موافقت يا عدم مخالفت با قرآن در دو مقام براي اعتبار روايات موجود کارساز است: يکي، در مقام تشخيص حجيت ذاتي روايات و ديگري، در مقام ترجيح يکي از دو يا چند روايت متعارض. در هر دو مقام رواياتي در دست است که...

يکي از موضوع هاي مهم در باب فهم قرآن و برداشت از آن موضوع رابطه ي قرآن و سنت است. به دست آوردن رابطه اين دو به عنوان دو منبع اصيل معارف و آموزه هاي اسلام، در هر زمينه اي که بخواهيم نظر اسلام را به دست...

يکي از مسائل ريشه دار در علوم قرآن مسئله اسباب نزول است. از ديرباز در جوامع روايي به ويژه جوامع روايي اهل سنت روايات فراواني در مورد حوادث و پرسش هايي که به نحوي با نزول آيات قرآن مرتبط بوده، تدوين شده...

يکي از مباحث مهم و کهن قرآني مسئله ناسخ و منسوخ در قرآن کريم است. قرآن خود در اين باره، حداقل به اندازه ي کاربرد لغوي که اعم از اصطلاحي است، سخن هايي دارد. در سوره ي بقره مي خوانيم:

يکي از مسائلي که همواره فرا روي فهم قرآن قرار داشته و مفسران و دانشمندان علوم قرآن را به خود مشغول داشته است، مسئله محکم و متشابه در قرآن است. قرآن خود نخستين بار آيات را بر دو دسته محکم و متشابه تقسيم...

شبهه تحريف يکي از موانع قابل بحث بر سر راه انعقاد ظهورات الفاظ قرآن کريم قلمداد شده است. پس از پذيرش کبراي حجيّت و اعتبار ظواهر الفاظ قرآن کريم براي به دست آوردن احکام، بحث صغروي اين است که فرض ابتلاي...

اختلاف در هيئت کلمه با حفظ اتقان در ماده ي آن؛ مانند اختلاف در هيئت کلمه « باعد » بين اين که « باعد » به صيغه ماضي باشد يا « باعد » به صيغه ي امر باشد و يا اختلاف در کلمه ي « امانتهم » بين اين که مفرد...

يكي از مسائل قابل طرح در استنباط احكام شرع از قرآن كريم مسئله ي اختلاف قرائت هاي قرآن است. گرچه برخي از اقسام اختلاف، چنان كه خواهيم ديد تأثيري در معنا و حكمي كه قابل استنباط است ندارد، اما برخي ديگر از...

تفسير عقلي در دوره تابعيان تأسيس شد و رشد نمود و تابعيان را مي توان پيشگام تفسير عقلي دانست كه البته عقل در تفسير نزد آنان بيشتر به عنوان ابزار و مصباح بوده است و نه منبع؛ بدين جهت تفسير در دوره تابعيان...

با بررسي تاريخي به نظر مي رسد كه پيامبر به اصحاب خويش كيفيت اجتهاد عقلي در فهم نصوص شرعي ( ‌قرآن يا سنت ) را آموخته است و برخي از آيات قرآن خود دربردارنده براهين عقلي هستند مثل: « لَوْ کَانَ فِيهِمَا آلِهَةٌ...