بیشتر مخالفان جابر، او را به کذب متهم کرده‌اند (3). ابو حنیفه او را اکذب (دروغگوترین) و ابن معین او را کذّاب (بسیار دروغگو) خوانده است (4). بخاری نیز، از شعبی چنین نقل کرده است:

چنان که ذکر شد، غالب و نه همه اهل تسنن او را تضعیف کرده و روایاتش را قابل قبول نمی‌دانند. دلایل تضعیف او از نظر آنان را می‌توان بدین شکل برشمرد:

جابر بن یزید جعفی از اصحاب نامدار و مورد وثوق امام باقر و امام صادق (علیهم السلام) و از دانشمندان بزرگ شیعه ی امامیه در نیمه ی دوم قرن اول و نیمه ی اول قرن دوم هجری است.

سؤالی که به ذهن خطور می‌کند، این است که: اگر چه واضع تقسیم‌بندی جدید احادیث به چهار دسته ی: صحیح، حسن، موثق و ضعیف، سید بن طاووس و شاگردش علامه حلی بوده‌اند، ولی آیا خود این بزرگواران

همان‌گونه که متذکر شدیم، برخی از صاحبان نظر، ضمن بررسی وثاقت راوی خاصی، به این قاعده استناد کرده و آن را دلیلی بر توثیق قلمداد کرده‌اند. این دسته، شرط خاصی را برای استناد به این قاعده یادآور نشده‌،

تصحیحات علامه حلی نسبت به اسانید و طُرُق از جمله اموری است که از سوی برخی علمای متأخر به عنوان توثیقی عام معرفی شده است. علامه حلی، در خاتمه ی خلاصه‌الاقوال، به ذکر برخی طرق

برای تکمیل این بحث باید بگوییم که در متون قدیمی نظم و نثر فارسی نیز کلمه ی « علم» عموماً به معنی علم دینی اعم از فقه، تفسیر و حدیث، و لفظ « عالم» عموماً به معنی فقیه، واعظ، آخوند و ملا بکار رفته است. مثال:

پس از کلینی، آراء حجه الاسلام محمد غزالی (450 تا 505 ق.)را که از بزرگان طراز اول عالم تسنن و جهان اسلام است درباره ی علم و عالم مورد مطالعه قرار می دهیم.

اینکه پیش از بررسی و ارزیابی آراء مذکور در فوق، لازم است توجه خوانندگان را به موضوعی که در تحقیقات ادبی مورد قبول همگان است جلب کنیم که بی عنایت به آن این بحث جابه جایی نمی رسد

در این که در قرآن مجید بارها لفظ «علم» و مشتقات آن و از جمله «عالم» و «علماء» آمده است و در برخی از احادیث نبوی و امامان شیعه نیز بر ارزش «علم»، لزوم «طلب علم»، و