پیداست که جمع «کلمه» است و از نزدیکترین تعریفهای آن: «لفظی است که برای معنای مفرد وضع شده باشد.» و در هر لفظ وضع شده، مفرد یا مرکب، ناقص یا تام، و در کلمات نفسانی هم به کار می‌رود. در تعریف کلمه گفته‌اند:...

چه بسا، از کلام تعریفهایی زیاد توسط لغویان، نحویان، فیلسوفان و اندیشمندان ارائه شده باشد، ولی ما به دو تعریف بسنده می‌کنیم. یکی از آنها از بزرگان لغت و اندیشه، راغب اصفهانی، است که در مفردات می‌گوید: «کلام،...

در مراجعه به دلالت لغوی و اولیه، روشن می‌شود که معنای شایع کفر با این معنا ارتباطی زیاد دارد. کفر در لغت یعنی پنهان کردن چیزی؛ گفته می‌شود: «کفرت الشمس النجومَ»؛ یعنی خورشید ستارگان را پنهان ساخت. به ابری...

کذب یعنی مخالفت آشکارِ خبر و عدم توافق آنها به صورت قطعی؛ مثلاً اگر کسی بگوید در جنگل درختانی را دیدم که میوه‌ی میمون داده بودند و این میوه‌ها از شاخه‌ای به شاخه دیگر می‌پریدند، بر درستی این سخن در عالم...

راغب با دقتِ نظر و هدفمند و قاعده مند به این اصطلاح پرداخته است. نخست از حیث لغوی و سپس به تدریج، به معانی زیاد و پرثمر و لذیذ آن رسیده است.

بنا به روایت کلینی در کافی، عبدالأعلی از امام صادق (علیه السلام) پرسید: کبر چیست؟ فرمود: «بزرگترین کبر آن است که نسبت به حق ناآگاه باشی و مردم را کوچک و حقیر بشماری.»گفتم: «جهل به حق یعنی چه؟» فرمود: «حق...

وقتی بخشی از قرآن نازل می‌شد، در دل و جان مؤمنان حیرت و شگفتی ایجاد می‌کرد و بر ایمانشان می‌افزود، و بینش و فهم آنها را گسترش می‌داد و احساسشان را در آیات و معجزات خالق تحریک می‌کرد؛ و همچنین در دل مشرکان...

قلب را بدان جهت گفته‌اند که میان دو جهان فرشتگان و شیطان در تغییر و دگرگونی است و این تغییر و تحول در علوم، احوال، شؤون و دگرگونیها و انتقال از حالی به حالی شدن است. گاهی در حالت حزن و گاهی شادی، گاهی...

اندیشه‌ی بشری مباحثی دقیق‌تر، ژرف‌تر، و پیچیده‌تر از مباحث قضا و قدر نمی‌شناسد. در اینها امهات مسائل فکری‌ای وجود دارد که آدمی پیوسته از زمانی که با سخن گفتن و توجه به خویشتن و عالم اطراف خود آشنا شد،...

«قرنت البعیر بالبعیر» یعنی جمع شدند؛ و «قرن الشی‌ء بالشی» به آن رسید. و اقتران همان اجتماع دو یا چند چیز در یکی از معانی و یا در امری. «اقتران الشیء بغیره» یعنی با آن مصاحبت کرد. قرین هم دوست و زن را «قرینه»...