شرحی بر داستان «صیاد و عفریت»

اصولاً نمادها دو وجه دارند، بعضی دلالت‌هایی هستند جهت ایضاح و بر یک مدلول نظارت دارند و بعضی از نمادها دال‌هایی با چند معنای متعدد و در مواردی...

Tuesday, March 15, 2016

هوشنگ و دیاکو

هردوت (کتاب یکم، بند 96-101) می‌نویسد: در ماد مرد دانایی زندگی می‌کرد به نام دیئوکس Deiokes [= دیاکو یا همان Dayaukku در کتیبه‌ی سارگن دوم پادشاه...

Saturday, February 20, 2016

زمان؛ زروان

زروانیسم از قدیمی‌ترین آیین‌های باستانی است که به سبب همین قدیمی بودن، سخن در مورد چیستی آن فراوان است. صاحب‌نظران نیز در مورد آن نظریات مختلفی...

Thursday, February 18, 2016

قطعاتی از اسطوره‌های ایرانی

توضیح مترجم: در اواخر قرن گذشته گروگر خالاتیانتس مطالبی را که هنگام مطالعه‌ی قسمتی از نوشته‌های نویسنده ارمنی قرن یازدهم گریگور ماگیستروس درباره...

Tuesday, February 9, 2016

تله باورهای فراطبیعی

پدیده ها و رخدادهایی که به عنوان فراطبیعی شناخته می شوند، شمار و گوناگونی فراوانی دارند و از کشوری به کشور دیگر و از فرهنگی به فرهنگ دیگر چهره...

Wednesday, January 20, 2016

اسطوره

‏اسطوره روایت مقدسی است شامل موجودات ماوراءالطبیعی، و تجسمی از آگاهی جمعی، که عقاید عامه درباره‌ی نوع بشر، دنیای اجتماعی و ماهیت و معنای جهان...

Sunday, December 27, 2015

بازآفرینی اسطوره‌ی بندهشی و مزدایی آفرینش در داستان ضحاك

در این جستار از طریق مقایسه‌ی عناصر ساختاری اسطوره‌ی مزدایی آفرینش با داستان ضحاك از شاهنامه، به اثبات این فرضیه پرداخته شده است كه داستان ضحاك...

Sunday, December 20, 2015

تقدیرباوری فردوسی یک اندیشه‌ی شیعی است یا زروانی

تقدیرباوری از مباحث مهم متون ادبی فارسی و یکی از پایه‌های اندیشه در آثار حماسی است که در شاهنامه جلوه‌های متنوعی دارد و در اصطلاحاتی چون: زمانه،...

Wednesday, November 4, 2015

بررسی عوامل مؤثر مرگ آفرین در فرجام افراسیاب تورانی

افراسیاب تورانی، نماینده‌ی نیروهای اهریمنی و تجلّی‌گر دیو خشک‌سالی در شاهنامه است. کارکرد ویژه‌ی او در شاهنامه و پیوند ذاتی‌اش با آب، که از نامش...

Wednesday, November 4, 2015

شاهنامه نگاری؛ از کِلک نِی شاعر تا کلک مویینه‌ی نقاش

از زمانی که قلم فردوسی از نوشتن باز ایستاد، قلم‌موی نقاشان به آرایش داستان‌های شاهنامه پرداخت. مصوّرسازی شاهنامه از نخستین سال‌های پس از سروده...

Wednesday, November 4, 2015

روایت اسدی توسی از تبارنامه گرشاسپ و انطباق آن با شاهنامه

گرشساپ‌نامه کهن‌ترین منظومه‌ی حماسی پس از شاهنامه است که حدود نیم قرن پس از درگذشت فردوسی به نظم درآمده، چنان که اسدی خود در پایان داستان با...

Wednesday, November 4, 2015

شاهنامه فردوسی و نقش آن در تقویت و باز تولید هویّت ملی

هویت ملی به معنای احساس تعلق و وفاداری به عناصر و نمادهای مشترک در یک ملت و در میان مرزهای تعریف شده سیاسی است. هویت ملی از عناصر و مؤلفه‌های...

Wednesday, November 4, 2015

برادرکُشی در شاهنامه

برادرکشی از جمله مسائل مهمی است، که فردوسی در شاهنامه بدان پرداخته است. می‌توان گفت برادرکشی در شاهنامه، نمود و جلوه‌ای از نزاع میان همان خیر...

Wednesday, November 4, 2015

ایزدان باستانیِ یونان

قبل از هر چیز و هر موجودی اختلاط عمومی عناصر یعنی توده‌ی بی‌شکل ماده که در آفرینش دنیا به کار رفت وجود داشت. از این اختلاط عناصر، خدایان اولیه...

Sunday, November 1, 2015

غزانامه‌ی روم از کاشفی و شاهنامه‌ی فردوسی

در دوره‌های مختلف برخی ایرانیان به دلایل مختلف به سرزمین‌های دیگر کوچیده‌اند. سرزمین عثمانی نیز پذیرای جمعی زیاد از بزرگان، شعرا و هنرمندان ایرانی...

Wednesday, October 28, 2015

استعاره مفهومی رد در شاهنامه

استعاره، به عنوان یک ناخودآگاه جمعی بشر، از دیرباز در زبان خودکار، حوزه‌های فلسفه و ادبیات مطرح بوده است. خاستگاه نظری این بحث به متفکران یونان...

Wednesday, October 28, 2015

نبرد بزرگ کیخسرو

داستان کیخسرو، به علت برجستگی خاصی که در جهان‌بینی ایران عصر ساسانی داشته است و نقش او در غایت‌گرایی حاکم بر جریان زرتشتی - زروانی حاکم بر آن...

Wednesday, October 28, 2015

فردوسی و شاهنامه در گذر تاریخ

شاهنامه فردوسی به مثابه یکی از برجسته‌ترین متون ادبی، حماسی و فرهنگی ایرانیان در گذر زمان توجه بسیاری را از حکومت‌ها و عالمان و ادبا تا مردمان...

Wednesday, October 28, 2015

بازتاب شاهنامه در زبده‌ی التواریخ حافظ ابرو

در این پژوهش، زبده التواریخ حافظ ابرو از منظر جلوه‌ها و نمودهای شاهنامه در آن بررسی شده است. بر این اساس، نگارنده در دو بخش به این رویکرد پرداخته...

Wednesday, October 28, 2015

اسطوره کیومرث در خدای‌نامه‌ و شاهنامه

بررسی درزمانی و هم‌زمانی، دو نگرشی هستند که از زبان‌شناسی نوین سرچشمه گرفته‌اند. در بررسی درزمانی به تحول پدیده در بستر تاریخی و در نگرش هم‌زمانی...

Wednesday, October 28, 2015