نگاهی به اسطوره‌های ایرانی

باورهای دینی انسان باستانی، باور به ایزدان گوناگون، چه در شکل ابتدایی و چه در شکل پیشرفته‌ی آن، پیوسته با آیین‌هایی همراه بود. این آیین‌ها بخش...

Sunday, April 16, 2017

جادوی کلام

این پرسش برای ما مطرح است که ارتباط میان دو مفهومی در ساختار «جهان» ی که به وسیله‌ی گفتار و اسطوره تحقق می‌یابد، چگونه منعکس می‌شود. در این جا...

Thursday, December 8, 2016

جای زبان و اسطوره در الگوی فرهنگ بشری

افلاطون در نخستین عبارت گفتگونامه‌ی فایدروس وصف می‌کند که چگونه سقراط پس از برخورد با فایدروس می‌گذارد تا این شخص او را با خود تا آن سوی دروازه‌های...

Thursday, December 8, 2016

زبان و مفهوم‌سازی

اگر خواسته باشیم به ماهیت ویژه‌ی مفهوم دینی- اسطوره‌ای نه تنها از طریق نتایج این مفهوم بلکه از رهگذر شناخت اصل شکل‌گیری آن پی بریم، و حتی از...

Thursday, December 8, 2016

ضحاک، افراسیاب، دیو سفید و رستم در شاهنامه

- تفکیک شخصیتهای اهورایی و اهریمنی و ایرانی و انیرانی و شخصیتهای نیمه ایرانی و نیمه انیرانی و نیز شخصیتهای اهورایی و ایرانی محروم از فر و تأیید...

Wednesday, December 7, 2016

اسطوره و تئاتر

در آغاز این گفتار ناگزیر باید بر سر تعریفی از اسطوره توافق کنیم. اما اسطوره چون واژه‌ی فرهنگ، تعاریف عدیده دارد که به ناچار باید یکی را انتخاب...

Wednesday, November 23, 2016

شمنی سرخ‌پوستان

آنچه از شمنی (Chamanisme) مراد می‌کنیم، سننی است که ریشه‌هایشان به «ماقبل تاریخ» می‌رسد و خاص اقوام مغولی (mongoloïde) منجمله سرخ‌پوستان آمریکایی...

Wednesday, November 23, 2016

آئین، پسیکودرام و تئاتر

هر که شاهد جلسه‌ای از تئاتر روان درمانی (پسیکودرام) و نیز مراسم زار بوده است، بی‌اختیار آن دو را در ذهن خویش به هم نزدیک کرده و به مشابهتی سرّی...

Wednesday, November 23, 2016

آتش آرمانی

ماكس شلر (Max Scheler)، جنبه‌های افراطی نظریه‌ی تصعید را برحسب روانكاوی كلاسیك، باز نموده است. این نظریه از همان منبع (الهام) آموزه‌ی اصالت سودمندی...

Friday, November 11, 2016

آب آتش گون

یكی از واضح‌ترین تناقض‌ها را در پدیده شناسی، كشف الكل كه درواقع پیروزی فعالیت معجز نمای فكر انسانی به شمار می‌آید، موجب شده است. عرق (یا الكل)،...

Friday, November 11, 2016

داستان مسأله‌ای نادرست (2)

آتش به عنوان جوهر، قطعاً جزء جوهرهائی است كه ارزشمندتر از بقیه (جوهرها) دانسته شده‌اند، و به همین لحاظ جوهری است كه احكام عینی را بیش از بقیه...

Friday, November 11, 2016

داستان مسأله‌ای نادرست (1)

در این مقاله سعی خواهیم كرد كه كوشش‌های آدمی برای شناسایی عینی پدیده‌های زائیده‌ی آتش (Pyromène) را بررسی كنیم. اما به اعتقاد ما، به سختی می‌توان...

Friday, November 11, 2016

آتش جنسی شده

اگر كشف آتش، در ابتدا «فتح و ظفری» جنسی بوده، دیگر در شگفت نباید شد كه آتش، زمانی دراز و به شدت تمام با خصائل جنسی، باقی مانده باشد. این مضمون...

Friday, November 11, 2016

عقده‌ی نووالیس

روانكاوی از دیرباز به بررسی افسانه‌ها و اساطیر پرداخته است؛ و برای این قبیل تحقیقات، اسباب و ابزار توجیهی به قدر كفایت سرشاری فراهم ساخته كه...

Friday, November 11, 2016

عقده‌ی امپدوكلس

روانپزشكی جدید، روانشناسی مرتكب عمدی حریق را روشن كرده است، و خصیصه‌ی جنسی تمایلات او را باز نموده است. متقابلاً آسیب خطرناكی را كه ممكن است...

Friday, November 11, 2016

عقده‌ی پرومته

از آتش و گرما به عنوان وسایل تبیین و توجیه در زمینه‌های گوناگون استفاده می‌شود، زیرا آنها برای ما یادآور خاطرات فناناپذیر، و تجارب شخصی ساده...

Friday, November 11, 2016

باشلار و روانكاوی عناصر

باشلار در كتاب «روانكاوی آتش» عقده‌هایی كشف كرده است كه به ذهن فروید هم نمی‌رسیدند از قبیل: عقده‌ی پرومته (رباینده‌ی آتش)، عقده‌ی آمپدوكل Empédocle...

Friday, November 11, 2016

باشلار و تخیل

گاستون باشلار (Gastom Bachlard، 1884-1962) كه نخست كارمند پست و تلگراف و تلفن بود و در همان زمان كارمندی به تحصیل علم و فلسفه پرداخت و پس از...

Friday, November 11, 2016

اساطیر و قصه‌های پریان

این موضوعی بسیار گسترده است که پرداختن به آن، جرأت می‌خواهد و کسی شایسته‌تر از دانشمند هلندی متخصص در بررسی زبان‌های ژرمنی، برای این‌کار نبود....

Monday, October 24, 2016

اساطیر دنیای جدید

بعضی «رفتار‌های اساطیری» هنوز در برابر چشمان ما، به حیات خود ادامه می‌دهند. البته مقصود «بقایای» ذهن و روحیه‌ای عتیق نیست. بلکه غرض اینست که...

Monday, October 24, 2016