فراز و فرود اساطیر

در مراحل کهن فرهنگ، دین حافظ رشته‌ی پیوند یا وسیله‌ی ارتباط («گشایش») با دنیای فوق انسانی، یعنی عالم ارزش‌های فلسفی و خاصه اخلاقی (axiologique)...

Monday, October 24, 2016

اسطوره‌های یاد و فراموشی

Matsyendranath و Gorakhnath در سلک مردم پسندترین یا مردمی‌ترین استادان جوکی در قرون وسطای هند به شمار می‌روند. از کارهای شگرف سحرآمیز آنان، ادبیات...

Monday, October 24, 2016

هستی‌شناسی و تاریخ اسطوره

از نظر انسان مذهبی (homo religiosus)، جوهر، (آنچه ماهوی، ذاتی، و اصلی است) مقدم بر وجود است. این امر همان‌قدر برای انسان جوامع و بدوی» و شرقی...

Monday, October 24, 2016

آغاز اسطوره پیرایی

اساطیر بزرگ، اساطیری که اختصاصاً شاعرانی چون او میروس و هیسیودوس و مناقب‌خوانان وحماسه‌سرایان (barde) گمنام مهابهاراته، ممتاز ساخته‌اند، یا آئین‌گرایان...

Monday, October 24, 2016

تازه کردن و نو شدن

A. M. Hocart ملاحظه کرده بود که در Fidji، مراسم به تخت نشستن و تاجگذاری شاه، آفرینش جهان «Creation of the World»، ساختن و آفریدن زمین «fashioning...

Monday, October 24, 2016

آخرت‌شناسی و آفرینش کیهان

در یك کلام به طور خلاصه می‌توان گفت که برای مردم بدوی، پایان جهان قبلاً رخ داده است، هر چند که باید در آینده‌ای کمابیش دور، دوباره پیش آید. در...

Monday, October 24, 2016

ساختار اسطوره

بیش از نیم قرن است که دانشمندان مغرب زمین، تحقیق درباره‌ی اسطوره را، از منظری که آشکارا با دیدگاه علمای قرن 19 تفاوت دارد، آغاز کرده‌اند. آنان...

Monday, October 24, 2016

اساطیر و وسایل ارتباط جمعی

تحقیقات اخیر، ساختارهای اساطیری تمثیلات و سلوک‌هائی را که از طریق وسایل جمعی بر جماعات تحمیل می‌شوند، روشن ساخته‌اند. این پدیده را خاصه در ممالك...

Monday, October 24, 2016

هلمهولتس

هرمان هلمهولتس (فون بعداً به افتخار موفقیت‌های علمی‌اش به نامش افزوده شد) در سال 1821 در پتسدام در كشور پروس متولد شد و در سال 1894 در برلین،...

Tuesday, October 18, 2016

پایان دوره‌ی پهلوانی در شاهنامه

پس از ماجرای کیخسرو، دیگر تا پایان حماسه از زال و رستم سخنی نیست. دوران لهراسپ به مسایلی دیگر و عواملی دیگر اختصاص یافته است. در دوران لهراسپ،...

Saturday, July 30, 2016

آمیزگار دوران اساطیری و پهلوانی

زال از پرورش سیمرغی تا آغاز حیات حماسی خود، راهی دراز پیموده است. راهی که هر مرحله‌ی آن، تعدیلی بوده در زمینه‌ی تضادهای او با جامعه، عناصر معنوی...

Saturday, July 30, 2016

ناکارآمدی تاریخ و پاسخگویی اسطوره

پیداست که تواریخ همزمان فردوسی و حماسه‌ی او، به احتمال قوی از منبعی واحد و مآخذی یگانه، در بیان وقایع بهره برده‌اند. اما بحث بر سر تلقی متفاوتی...

Saturday, July 30, 2016

زال و زروان

نخستین بار که منوچهر زال را به درگاه پذیرفته بود، فقط در پی تعیین هویت پهلوانی و پذیرش فرمانروایی او بر بخشی از ایران بود، و خبر ستاره‌شناسان،...

Saturday, July 30, 2016

نمادشناسی داستان زال و رودابه

پذیرش زال از سوی نهاد پهلوانی ایران، بیدرنگ نخستین کارکرد وجودی او را به ظهور می‌رساند. کارکردی که در حماسه، از کسی دیگر انتظار نمی‌رود. اینک...

Saturday, July 30, 2016

نمودهای مادرتباری در اسطوره‌ی زال

مهراب که از اراده‌ی منوچهر آگاه شد، آنچه تنها به مخیله‌اش راه یافت، کندن ریشه‌ی این اختلاف بود. ساده‌نگری وحشی او حتی از حساسیت‌های غریزی و عاطفی...

Saturday, July 30, 2016

سام و گرشاسپ

نخستین بار که چهره‌ی سام در روایات شاهنامه آشکار می‌‌شود، به هنگام پادشاهی منوچهر است. و این پس از بسامان شدن کار ایران است و، آسودن فریدون و...

Saturday, July 30, 2016

البرز مرکز جهان

البرز مرکز جهان است و ریشه‌ی تمامی کوهها، رشد آن به هشتصد سال بوده است، دویست سال تا به ستاره پایه، دویست سال تا به ماه پایه، دویست سال تا به...

Saturday, July 30, 2016

زال، کودک رانده شده

از آغاز داستان چنین است که سام جهان پهلوان چنین فرزندی ندارد و این مصیبتی است برای پهلوانی ایرانشهر، که باید از طریق دوده و نسل پایدار بماند...

Saturday, July 30, 2016

سیمرغ و داستان زال

سیمرغ نیز همچون زال، پدیده‌ای پیچیده و مبهم است و، تبلوری است از انگاره‌ها و تلقیهای متضاد اقوامِ ایرانی. در شاهنامه او همچون زال وجودی است مقدس...

Saturday, July 30, 2016

چیستی اسطوره

اما اسطوره مقوله‌ای است که معنای آن به تمامی روشن نیست. و مشکل بتوان تعریفی برای آن یافت که در عین حال مقبول همه‌ی علما و فراخور فهم و دریافت...

Saturday, July 30, 2016