مستزاد Tail-rhyme

در لغت به معني زياد کرده شده، افزون شده باشد. در شعر فارسي قالب منظومي را گويند که در آخر هر بيت يا هر مصراع جمله‌ا‌ي بياورند که وزن آن جمله‌ها...

Tuesday, September 19, 2017

مراعات نظير Congeries

در لغت رعايت تناسب است و در اصطلاح بديع آن است که در نظم و نثر کلماتي نظير و مناسب هم بياورند و چيزهائي را که با هم متناسب باشند جمع کنند، مانند...

Monday, September 18, 2017

مجاز مرسل/ علاقه Synecdoche

بر نوعي از مجاز است که به موجب آن قسمتي از شيئي يا عضوي از اعضاء بدن يا بخشي از انديشه به جاي کل موضوع به کار رود. براي نمونه در فارسي مثل «دست»...

Monday, September 18, 2017

مديحه Panegyric/Encomiastic Verse

مديحه در لغت به معني ستايش است و در اصطلاح شعري ستايش آميز باشد که موضوع آن مي‌‌تواند شخص، گروه، بانيان حکومت و يا حتّي يکي از حالات و خلقيات...

Monday, September 18, 2017

مبالغه/ بزرگ نمائي Amplification

در لغت زياده روي کردن و کوشش بسيار است و در بديع آن است که معني خاصي را با الفاظ بسيار شرح کنند و به چند وجه آن را مؤکد گردانند. مبالغه ضد ايجاز...

Monday, September 18, 2017

مجاز Trop / Figurs of Thought

در علم بيان استفاده از لفظ در غير معني حقيقي است به لحاظ وجود قرينه‌ا‌ي که مانع از اراده‌‌ي معني اصلي باشد. شرط نقل معني اصلي (حقيقي) به معني...

Monday, September 18, 2017

لَف و نَشر Epanados

در لغت به معني پيچيدن و پراکندن است و در اصطلاح بديع آن است که در کلام نخست چند چيز را بياورند و آنگاه صفات وافعال و يا چيزهاي ديگر بياورند که...

Monday, September 18, 2017

لحن/ نَواخت Tone

لحن در لغت به معني کشيدن آواز در سرود (در خواندن قرآن و اذان)، تطويل در آنچه بايد کوتاه ادا شود، و قصر (کوتاهي) در آنچه بايد کشيده شود، خطا کردن...

Sunday, September 17, 2017

فوتوريسم Futurism

اصطلاح فوتوريسم از واژه‌ي future (آينده) گرفته شده است. اين جريان ادبي و زيبائي شناختي پيش از جنگ جهاني اول از دو قطب اصلي خود يعني ايتاليا و...

Sunday, September 17, 2017

: کنايه Kenning

کنايه در لغت به معني پوشيده سخن گفتن و ترک تصريح است و در اصطلاح بيان آن است که لفظي به کار برند و به جاي معني اصلي يکي از لوازم آن معني را اراده...

Sunday, September 17, 2017

سبک شناسي Stylistics

به طور کلي در تعريف سبک شناسي آن را علم مطالعه و بررسي شيوه‌هاي بيان هنري و ادبي ناميده‌اند که از بسياري جهات شکل توسعه يافته بلاغت در سنت کلاسيک...

Sunday, September 17, 2017

سُخره حماسه Mocke Epic

سخره در لغت ريشخند، تمسخر، لاف، فسوس است و سخره حماسه در اصطلاح گونه‌اي تقليد سخره آميز ادبي است به زبان شعر. در سُخره حماسه، شاعر با تقليد از...

Sunday, September 17, 2017

سَبک Style

سبک واژه‌اي اصلاً عربي و به معني گداختن زر و نقره است ولي اُدباي اخير سبک را به طور مجازي به معني طرز خاصي از نظم يا نثر به کار برده‌اند و تقريباً...

Saturday, September 16, 2017

ویلیام فاکنر

تنها چند نویسنده را می‌توان نام برد که در قیاس با ویلیام فاکنر بر شکل و خمیرمایۀ ادبیات داستانی قرن بیستم تأثیر عمیق‌تری گذاشتند. اغلب، جیمز...

Saturday, September 16, 2017

زاويه ديد Point of View=Viewpoint

زاويه در لغت به معني محل و گوشه است و زاويه ديد يعني محل يا دريچه‌ي ديدن به موقعيّتي گفته مي‌شود که نويسنده نسبت به روايت داستان اتّخاذ مي‌کند...

Thursday, September 14, 2017

رئاليسم جادوئي Magic Realism

سبکي در ادبيات داستاني و شاخه‌اي از رئاليسم است. خاستگاه رئاليسم جادوئي کشورهاي امريکاي لاتين و کشورهاي جهان سوم بوده است. اين سبک از دهه‌ي 1920...

Thursday, September 14, 2017

رندانه گوئي Understatement/ meiosis

نوعي مجاز و عکس اغراق است. رندانه گوئي آنست که معاني بزرگ را خُرد جلوه دهند و تأثيري سخره آميز خلق مي‌کند. رندانه گوئي در متون طنزآميز، خنده...

Thursday, September 14, 2017

رُمانس/ منظومه رزمي/ عشقنامه Romance

رمانس به معني قصّه‌هاي خيالي منظوم يا منثوري است که به وقايع غير عادي يا شگفت انگيز توجه کند و ماجراهاي عجيب و غريب و عشقبازي‌هاي اغراق آميز...

Thursday, September 14, 2017

دروائي/ هول و ولا / حالت تعليق Suspense

دروائي يا هول و ولا در اصطلاح نمايشنامه و داستان به حالت بلاتکليفي و انتظاري گفته مي‌شود که خواننده نسبت به سرانجام داستان دُچار آن مي‌شود.

Thursday, September 14, 2017

درون حسّي/ همزاد پنداري/ هم ذات پنداري Empathy

نظريه‌اي است در زيباشناسي و نقد ادبي بنا به اين نظريه، درون حسّي تجربه‌اي عاطفي است که به موجب آن انسان خود را با آنچه مشاهده مي‌کند، يکي مي‌داند...

Thursday, September 14, 2017