آرایه‌های بدیعی صحیفة الرضا

مقاله‌ی پیش رو در پی آن است که زیبایی فنون بیانی سخنان امام رضا (علیه‌السلام) را در کتاب صحیفة الرضا آشکار سازد. این صحیه دربردارنده‌ی بخشی از...

Wednesday, January 11, 2017

نگاهی به فرهنگ‌های شاهنامه (از آغاز تا امروز)

فرهنگ نویسی در ایران دارای پیشینه‌ای طولانی است. كهن‌ترین فرهنگی كه از ایرانیان باقی مانده، فرهنگی است اوستایی- پهلوی به نام اویم- ایوك (ōīm-ēwak)...

Sunday, January 8, 2017

ناسیونالیسم تقلیدی در ادبیات منظوم زمینه‌ساز مشروطه

در دو دهه‌ی آغازین قرن چهاردهم هـ.ق، شعر کلاسیکِ مکتب بازگشت در حال ضعف بود، اما به حیات خود همچنان ادامه می‌داد. در عین حال، افزایش نفوذ شبه‌مدرنیست‌ها...

Monday, January 2, 2017

خصایص ادبیات منظومِ زمینه‌ساز مشروطه

ادب منظوم زمینه‌ساز مشروطه در حد فاصل سال‌های 1322 تا 1324 هـ.ق، حال‌وهوای مشهودتری پیدا می‌کند. نثر داستانی و ادبی زمینه‌ساز مشروطه نقش مهمی...

Monday, January 2, 2017

«سفرنامه‌ی حاج سیاح»، خاطرات یک روشن‌فکر غرب‌گرا

در میان آثار مکتوب مربوط به دورانِ ادبیاتِ زمینه‌سازِ مشروطه، «سفرنامه‌ی حاج سیاح» با بیان وضع فلاکت‌بار و تلخ مردم و اوضاع آشفته‌ی سیاسی آن...

Monday, January 2, 2017

درباره‌ی رمان‌واره‌ی «سیاحت‌نامه‌ی ابراهیم‌بیک»

زین‌العابدین مراغه‌ای به پیروی از میرزا ملکم و دیگر منورالفکران غرب‌زده‌‌ی شبه‌مدرنیست، گام گذاشتن در مسیر تجددگرایی سطحی و تقلید از ایدئولوژی‌های...

Monday, January 2, 2017

زین‌العابدین مراغه‌ای، نویسنده‌ی ستایشگر تجدد

تعلق و دلبستگی روشن‌فکرانه‌ی مدرنیستی زین‌العابدین مراغه‌ای، او را در مقام و موضعی قرار می‌دهد که گمان کند پیروی و تقلید از مدرنیته و تجددمآبی،...

Monday, January 2, 2017

طالبوف و رمان‌واره‌های مروج پوزیتیویسم دین‌ستیز

عبدالرحیم طالبوف از روشن‌فکران شبه‌مدرنیست تأثیرگذار در پروژه‌ی غرب‌زدگی شبه‌مدرن ایران بود و در عرصه‌ی ادبیات غرب‌زده‌ی شبه‌مدرن ایران نیز به‌عنوان...

Monday, January 2, 2017

میرزا آقاخان کرمانی و رمان‌هایی با طعم ناسیونالیسم سکولار

میرزا آقاخان کرمانی روشن‌فکر شبه‌مدرنیستی است که آثار و کتبی در زمینه‌ی سیاست، نقد ادبی، تاریخ و فلسفه دارد، اما آنچه به آقاخان در زمره‌ی داستان‌نویسان...

Monday, January 2, 2017

میرزا حبیب اصفهانی و «سرگذشت حاجی‌بابا»

رمان‌واره‌ی «حاجی‌بابا» داستانی است که در ترجمه‌ی فارسی‌اش با نثر جذاب، ایران، ایرانیان، هویت مردم ایران و باورهای مذهبی و اعتقادی آنان را از...

Monday, January 2, 2017

«خلسه» و اعتمادالسلطنه

اعتمادالسلطنه یک روشن‌فکرِ متجددمآبِ محتاطِ محافظه‌کار است که در دربار قاجاری عمدتاً به فعالیت‌هایی چون نشر روزنامه و نشریات، ترجمه و نگارش کتب...

Monday, January 2, 2017

آخوندزاده و رمان‌واره‌ای در ترویج شبه‌مدرنیسم

«یوسف‌شاه» به‌لحاظ روایی و شخصیت‌پردازی داستانی و نیز بهره‌گیری از تکنیک‌های نگارش رمان، بسیار ضعیف و ابتدایی است. به‌راستی «رمان» نامیدن این...

Monday, January 2, 2017

آخوندزاده و ادبیات زمینه‌ساز مشروطه

نویسندگان زمینه‌ساز مشروطه، هم آثار داستانی دارند و هم کتاب، مقاله و رساله‌ی سیاسی نوشته‌اند. ما در اینجا نوعاً بر آثار داستانی آن‌ها متمرکز...

Monday, January 2, 2017

اصلاحات؛ ادعای منورالفکرانِ قلم‌به‌دست

نویسندگان و شاعران در دوره‌ی ادبیات زمینه‌ساز مشروطه، داعیه‌ی اصلاح، اصلاح‌طلبی و اصلاحات داشتند. اما در واقع آنچه تحت عنوان «اصلاحات» عنوان...

Sunday, January 1, 2017

مشخصات عمومی ادبیات زمینه‌ساز مشروطه

ادبیات زمینه‌ساز مشروطه بیشتر در میان گروه‌های مختلفِ کاستِ روشن‌فکری ایران و طیف به‌اصطلاح اصلاح‌طلبانِ شبه‌مدرنیستِ دربارِ قاجار و نیز بخش‌هایی...

Sunday, January 1, 2017

ادوار مختلف ادبیات معاصر ایران

ادبیات معاصر شبه‌مدرنیست ایران، تجسم روح و جان مدرنیته است. منتها همان‌گونه که مدرنیته در ایران به‌صورتی ناقص و سطحی تحقق یافته و شبه‌مدرنیته...

Sunday, January 1, 2017

ادبیات شبه‌مدرن ایران چگونه پدیدار شد؟

کاست روشن‌فکری ایران، نقش مهمی در زمینه‌سازی و چه بسا معماریِ فرماسیونِ غرب‌زدگیِ شبه‌مدرن و پیشبرد پروژه‌ی‌ استعماری تأسیس و تحکیم غرب‌زدگی...

Sunday, January 1, 2017

ادبیات معاصر ایران آماج استعمار مدرن

ادبیات غرب‌زده‌ی شبه‌مدرن از دهه‌های هفتاد و هشتاد قرن سیزدهم هـ.ق پدیدار گردید و تدریجاً بر دامنه‌ی نفوذ آن افزوده شد؛ به نحوی که ادب گران‌قدر،...

Sunday, January 1, 2017

یادگار

دهه‌ی اول محرم بود یک نفر باز هم به در می‌زد باز هم طبق عادتی مالوف دل به شوق حسین پر می‌زد

Thursday, December 29, 2016

یاران مذاب

...و رد پای اسب از سینه‌ی تفتیده‌‎ی تاریخ رد می‌شد نگاه کاروان هم، از مسیر چشم‌های میخ رد می‌شد و گاهی گریه‌ای می‌‎شد قناری، درهوای بهت صحرایی و...

Thursday, December 29, 2016