توسعه فرهنگی چه معنایی می‌تواند برای ما داشته باشد؟

پیش از هر چیز باید به این نکته توجه داشت که مفهوم به طور عام بعد از جنگ جهانی دوم مطرح شد؛ یعنی زمانی که از یک سو جهان تخریب شده بود و باید موضوع...

Tuesday, December 26, 2017

آیا مفهوم «فرهنگ اصیل» از لحاظ علمی پذیرفتنی است؟

مفهوم «اصالت»، در ریشه‌های لاتین و یونانی خود کاملاً نشان می‌دهد که با چه معنایی رو به رو هستیم؛ پدیده مورد نظر، پدیده‌ای «آفریده» یا «ابداع...

Tuesday, December 26, 2017

چگونه افراد دچار توهم اندیشیدن می‌شوند؟

از اشکال انسداد اندیشه و کنش اجتماعی، یکی هم آن است که به جای تأمل و تفکری که بتواند راه به چیزی و کاری بگشاید، دو مسیر انحرافی را پیش بگیریم:...

Monday, December 25, 2017

رابطه انسان‌شناسی و مطالعات فرهنگی

رشته «مطالعات فرهنگی» چند سال است که در میان رشته‌های علوم اجتماعی درکشور ما مطرح و با سرعتی شاید بیش از اندازه رشد کرده است. شتاب‌زدگی این رشد،...

Monday, December 25, 2017

الگوهای مطالعات پسااستعماری

رابطه علم و قدرت، رابطه‌ای است به قدمت ظهور نخستین اشکال تمرکز و انباشت خشونت در قالب‌های نهادینه و حتی اگر بحث خود را به شکلی گسترده‌تر مطرح...

Monday, December 25, 2017

رویکردهای نولیبرالی و الگوهای قهقرایی پزشکی

در گذشته‌ای نه چندان دور، پزشکان، بسیار گران‌قدر بودند و پزشکی یکی از مشاغلی بود که بیشترین احترام را در سلسله مراتب شغلی در کشور ما و در سراسر...

Monday, December 25, 2017

دروغ؛ همچون یک سازو کار اجتماعی - فرهنگی

در اندیشه ایران باستان، یکی از بزرگ‌ترین دیوها یا شیاطین، «دروغ» بود و مردمان و حتی پادشاهان بیشترین هراس را از این پدیده اهریمنی داشتند و بر...

Monday, December 25, 2017

آیا هنر می‌تواند یک کالا باشد؟

زیباشناسی همواره به گونه‌ای، خودآگاهانه یا ناخودآگاهانه، دعوی استعلایی بودن داشته است: یونانیان «عصر طلایی» بر آن بودند که زیبایی‌های هندسی،...

Sunday, December 24, 2017

رابطه علوم دقیقه و علوم اجتماعی

ظاهراً سازش و یا لااقل نبود تنش میان علوم اجتماعی و قدرت، کاری مشکل است که نمی‌توان به سادگی بدان دست یافت. این قدرت می‌تواند قدرت سیاسی و یا...

Sunday, December 24, 2017

اسطوره‌ها به چه کسی تعلق دارند؟

مناسبت‌ها، روزهای خاص، سالگردها و جشن‌ها و بسیاری دیگر از اشکال سازمان‌یافتگی کنش‌های انسانی که در قالب‌های اندیشه و نماد جای می‌گیرند، موقعیت‌هایی...

Sunday, December 24, 2017

ایجاد یک طبقه فرهنگی متوسط

در ادبیات علوم اجتماعی حداقل در سه دهه اخیر مشکلی اساسی با واژه «طبقه» وجود داشته است. امروز بیشتر جامعه‌شناسان و انسان‌شناسان دیگر از این کلمه...

Sunday, December 24, 2017

پیامدهای فرهنگی بومی گزینی دختران

بحث بومی گزینی، مسئله‌ای است که با طرح سهمیه‌بندی جنسیتی آغاز شد و در آینده نیز ادامه خواهد داشت. پیش از هر چیز باید عنوان کرد که در ایران «نظام...

Sunday, December 24, 2017

پیامدهای درآمد نفتی بر فرهنگ ایران

انقلاب اسلامی (آبراهامیان، 1389- 1387) را باید به مثابه یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تاریخ قرن بیستم و شاید آخرین انقلاب از زنجیره انقلاب‌هایی...

Saturday, December 23, 2017

ضد فرهنگ چیست؟

مفهوم ضد فرهنگ در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم و نخستین بار در ایالات متحده امریکا و در محافل جوان و روشنفکر و اغلب معترض این کشور ظاهر شد و سپس...

Saturday, December 23, 2017

پوپولیسم چیست؟

پوپولیسم را عموماً در حوزه مفاهیم سیاسی بررسی و تحلیل کرده‌اند و نمی‌توان آن را دقیقا مفهومی انسان‌شناختی و حتی مفهومی جامعه‌شناختی تلقی کرد....

Saturday, December 23, 2017

رویکرد زیست‌روان‌شناختی به پدیده شادی

«شادی» و «جوانی» را پیش از هر چیز باید «حالات» یا «موقعیت»هایی زیستی به شمار آورد. به عبارت دیگر نمی‌توان این پدیده‌ها را خاص انسان‌ها دانست....

Saturday, December 23, 2017

فرهنگ باستانی یا اسلامی؟

اساس این پرسش بر یک تقابل بنا شده است که به طور عام در انسان‌شناسی و فرهنگ‌شناسی کنونی جهانی زیر سؤال رفته است. در حقیقت اینکه چنین نوع از تقابل‌هایی...

Saturday, December 23, 2017

دخالت جامعه در تولید فرهنگی اعضای خود

شاید نخست لازم باشد تعریف خود را از جامعه و به ویژه جامعه معاصر ارائه دهیم تا سپس بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم. همین تأکید بر معاصر بودن جامعه،...

Thursday, December 21, 2017

هویت قومی یا هویت محلی غیر قومی؟

ابتدا به یک واقعیت که شاید برای بسیاری از ایرانیان روشن نباشد، تأکید کنیم: ایران کشوری است که تداوم تاریخی خود را بیش از آنکه مدیون ساختارهای...

Thursday, December 21, 2017

نظریه هم‌فرهنگی و مفهوم خرده فرهنگ‌ها در ایران

نظریه هم - فرهنگی به گونه‌ای که به وسیله مارک اورب (1997) و ریجینا اسپلر مطرح شده است، عمدتاً بر چند مؤلفه تأکید می‌کند که عبارتند از: الف) جوامع...

Thursday, December 21, 2017