بیشتر عالمانی كه در قرن چهارم و پنجم هجری گرایش به عقلیات و حتی پژوهش‌های جهانشناسانه مستقل در فرهنگ اسلامی داشتند، یا رسماً در زمره شیعیان بودند یا گرایش به تشیع داشتند. افرادی چون ابوریحان بیرونی

یکی از ویژگی‌های بارز در نوشته‌های عربی، ارائه‌ی إسناد یعنی زنجیره‌ای از مصادر و منابع هنگام سخن گفتن راجع به گذشته است. این ویژگی به هیچ روی محدود به آثار حدیثی نیست و هر که بخواهد با منبع نخستین ارتباط...

شوالی در ویرایش جدیدش از کتاب تاریخ قران نلدکه، در باب این مطلب که من خاستگاه إسناد را در متون یهود دانسته‌ام، نقدی مطرح می‌کند. مایلم در اینجا این انتقاد را به اختصار پاسخ گویم.

«خرف» در لغت به معنای «فساد العقل من الكِبَر» آمده است. اما به جز این، و معانی بی ارتباط با آن، معانی دیگری هم كه نزدیك به نوعی سخافت عقلی است در آثار لغت شناسان آمده است. یكی از نزدیكترین آنها به مفهوم...

برای ملتی علاقه‌مند به قصه‌گویی همچون عرب‌ها، بسیار طبیعی بود که وقایع هیجان‌انگیز زندگی پیامبر، به سرعت موضوع نقل و روایت مردمی شود. قصه‌ها، حادثه‌هایی مستقل را برای شنوندگان بیان می‌کردند و چه بسا وقایع...

دانشمندان امامیه در بیان آغاز نگارش متون خود، از دوگونه آثار قدیمی یاد می‌کنند. نخست، آثار خودِ ائمّه، از قبیل کتاب مشهور نهج البلاغه‌ی منسوب به علی بن ابی طالب (علیه السلام) صحیفه‌ی سجادیه منسوب به امام...

«میان حدیث و قرآن رابطه‌ای همانند سنّت شفاهی یهود با سنّت مکتوب آن وجود دارد». این مقایسه را که به نظر قابل قبول می‌نماید، یوزف هورویتس چنین صورت‌بندی کرده است،

اخبار درباره‌ی بی‌پروایی نسبت به نقل حدیث، حتی در صدر اسلام- که به عنوان نمونه می‌توان به أبوهریره اشاره کرد- با گزارش‌هایی از همان زمان دالّ بر وسواس و احتیاط زیاد در نقل سخنی به مثابه‌ی حدیث پیامبر (صلی...

این مقاله در نخسیتن همایش مدرسه‌ی عالی مطالعات عبّاسیان، در دانشگاه سنت اندروز در تابستان سال 1982 ارائه شده است.

مایلم در اینجا آرایی را عرضه کنم که به نظرم، ارزیابی مجدد و لازم از روایات اسلامی در پرتو دانش کنونی به شمار می‌آیند، اما نمی‌دانم نتایجم را جدید و بی‌سابقه یا قدیمی و شناخته شده بنامم. این نتایج که شواهد...