شرح عرفانی _ فلسفی ملاصدرا (ف. در1640/1050) بر چهار کتاب اول گنجينة عظيم احاديث شيعه اصول کافی, نگاشتة ابوجعفر کلينی, نمونة روشنی است که نشان می دهد چگونه انديشمندان دورة صفوی از احاديث شيعی, پس از هفت...

مباحث مربوط به ادراك و مع[1]رفت در علوم اسلامى - اعم از فلسفه، كلام، منطق و حتى علم اصول- بصورت پراكنده مطرح شده است. در منابع اسلامى، ابواب و موارد متعددى وجود دارد كه هر يك با ديدى خاص به امر شناخت پرداخته...

در ميان مجموعه آرا و نظريات فلسفى ميرداماد ـ جداى از نظرياتى كه مورد اتّفاق حكماى پيش از او بوده و يا به نوعى اشتهار داشته ـ به سه دسته برمى خوريم: 1 ـ آراى [1]ابداعى و ابتكارى، مانند: تقدّم دهرى و تقدّم...

براى هر پژوهشگرى كه با آثار فلسفى صدرالمتألهين آشنائى دارد، اين سؤال كه «چرا صدرالمتألهين نظريه «حدوث دهرىِ» استادش ميرداماد را در آثارش مسكوت گذاشته؟» يك معمّاست. بخصوص، اگر شيوه تحقيق وى را - كه حتى...

حدود چهارده سال پيش نخستين بار بود كه ميوه كيوى را ديدم، پرزهايش را لمس كردم و سپس آن را پوست كندم و خوردم. نزديك پنجاه سال پيش - 15 سالگى من - هم عقربى دستم را نيش زد، درد آن چنان سريع و شديد احساس شد...

بررسى ديدگاههاى كانت در باب وجود بعنوان محمول و مقايسه آن با نظرات ملاّصدرا كه معتقد به واقعى بودن مفاهيم و قضاياى فلسفى است و براى واقعى نشان دادن آنها تبيينى متفاوت با تبيين كانت ارائه مى دهد، از اهميّت...

وجود رابط و محمولي در قضاياي منطقي جايگاه ويژه‌اي دارند. ارتباط و اتحاد موضوع و محمول در قضاياي حمليه بدون رابط صورت نمي‌گيرد. هليات بسيطه و مركبه با اين دو نوع وجود تمايز مي‌يابد. تفاوتهايي كه وجود رابط...

ارسطو با تحليل ابتدايي از اشياء مادي، به اين نتيجه رسيد كه اشياء نه از يك جزء بلكه از دو جزء تشكيل شده اند، يكي ماده و دوم صورت، ماده يا هيولي واجد وصف قوه بوده و صورت واجد وصف فعليت است و از تنش و اصطكاك...

محققان از انسان كاملي نامبرده‌اند، كه جامع جميع مراتب وجود است و مظهر و تجليگاه صفات الهي است. اصل تعيّن او از مقام احديّت است و بمراتب واحديت و عوالم عقول طولي و عرضي و مراتب عالم مثال و عالم اجسام مادي...

مردم‌ عامّه‌ چنين‌ مي‌پندارند كه‌ فلسفه‌ موضوعي‌ كاملاً جدا از زندگي‌ روزمرّه‌ است‌. وقتي‌ گفته‌ مي‌شود فيلسوف‌، شخصي‌ در نظرشان مي‌آيد كه‌ از زندگي‌ عادي‌ و معمولي‌ كاملاً فاصله‌ گرفته‌ و در معناي‌ متعالي‌...