مقاله «نوسازی بلاغت» عنوانی است بر گرفته از مقاله ی بلاغت تألیف امین الخولی که در دایرة المعارف الاسلامیه آمده است. امین الخولی در این مقاله پس از بیان معنای بلاغت و فصاحت و اشاره گذرا به پیشینه و تطورات...

پیش از هر سخنی، میان «ترجمه ی قرآن» و «شرح، تفسیر یا ترجمه و تفسیر قرآن» تفاوت می گذاریم، در تمام این نوشتار، منظور از «ترجمه ی قرآن»، متنی به فارسی (یا هر زبان دیگری) از قرآن کریم است که تک تک جملات آن...

جلال الدین سیوطی (متوفی 911ق / 1505م) دست کم دو اثر مستقل در باب واژگان «دخیل» در قرآن نگاشته است.(*) نخستین آنها المتوکّلی فیما ورد فی القرآن باللغات، مختصر فی معرَّب القرآن نام دارد. نام این رساله مأخوذ...

آیه ی نخست سوره ی مسد درباره ی ابولهب عموی پیامبر و یکی از چهره های بانفوذ بنی هاشم از قبیله ی قریش است. این آیه نفرینی متوجه دستان ابوالهب می کند: تبت یدا ابی لهب تَبَّتْ یَدَا أَبِی لَهَبٍ «نابود باد...

"مکتب ادبی در تفسیر" از جمله روش های تفسیری در دوره ی معاصر است که ریشه در سنت کهن تفسیر دارد. برخی از مفسران ادبی قرون دوم و سوم هجری چون ابن قتیبه، ابوعبیده، ابوعبید، کسائی و فرّاء بیشترین تلاش خود را...

این نوشتار به بررسی چند واژه، ترکیب و اصطلاح عربیِ به کار رفته در قرآن کریم و مقتضیات ترجمه ی فارسی آن ها می پردازد. در واقع این مقاله را ضمیمه ای بر نوشته ی پیشین من با عنوان «از مقتضیات زبان فارسی در...

یکی از معروف ترین و مهم ترین آثار قرآن پژوهی غرب در دو سده ی اخیر تاریخ قرآن است. این کتاب، نخست در قالب پایان نامه ای به زبان لاتین به قلم تئودور نولدکه (1856) به رشته ی تحریر درآمد، اندکی بعد تحریر آلمانی...

یادداشت کوتاه م . ب. شیوب در مجله ی عربیکا، سال 23، ش3، بار دیگر توجهان را به تفاسیر و قرائات مختلف از واژگان «جمل» در آیه ی چهلم سوره ی اعراف معطوف کرد.(1) اما این نخستین بار نیست که در این باب منتشر...

نخستین بار جان وَنزبرو در کتاب مطالعات قرآنی اش کوشید اثبات کند که «تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس» یا همان تفسیر منسوب به ابن عباس، نه حاوی آرای اصیل ابن عباس است و نه تدوین یافته فیروزآبادی در قرن نهم...

در ازدواج که اشاره شد، بر سفره عقد حتماً باید قرآن به ویژه قرآن نفیس و شکیل ترجیحاً با رنگ جلد سفید یا سبز نهاده شده باشد، و زوج جوان پس از خوانده شدن خطبه عقد، قرآن را باز می کنند و چند آیه و عبارت یا...