شناخت عمومی و غیرمحققانه از محتوای رسائل اخوان الصّفا، آن را مجموعه ای از معارف فلسفی و عرفانی و حتی صوفی گرایانه می داند و کمتر به آن به عنوان متونی سیاسی نگریسته شده و در محتوای آن کمتر تحقیق و پژوهشی...

مبنای اساسی اندیشه اخوان الصفا به ویژه در مورد نظام هستی، پیوستگی و ارتباط ناگسستنی بین عوامل وجود است، بین عقل کلی که عالی ترین مرتبه ی وجود بعد از خالق یکتاست تا معادن و نبات و حیوان که به تعبیر اخوان...

برای شناختن جهان بینی اخوان الصفا باید به این نکته اساسی توجّه داشت که جهان تجلّی و تمثیل از عالم غیب و عالم بالاست و بین عالم طبیعت و جهان برتر یک رابطه پیوستگی و تشابه و تمثیل وجود دارد، چون خالق عالم...

علوم و جایگاه آنها یکی از مهم ترین مباحث در اندیشه اخوان الصفاست. برخورداری انسان از عقل که وجه تمایز او از سایر موجودات است و علم آموزی او در کنار تعقّل از شاخص ترین ویژگی های انسان است. همان گونه که...

شناخت اندیشه اخوان الصفا از جهت سیاسی و اجتماعی در گرو آشنایی با دیدگاه آنان در زمینه ی انسان و طبیعت و ماورای طبیعت و رابطه آنها با یکدیگر است، زیرا انسان و طبیعت و به طور کلی تمام هستی با یکدیگر در تجانس...

اخوان الصفا از نهضت های مهم فکری - سیاسی قرن چهارم هجری است که در نزدیک کردن حکمت یونانی و دین اسلام استوارترین قدم ها را برداشته است. (1) آنان از سیاست و نظامات حکومتی به دقت بحث کرده اند، ولی این جنبه...

در میان دو دوره ی تاریخی معمولاً برهه ی تاریخی واحدی، وجود دارد که این دو دوره را به هم می پیوندند. یعنی برهه ی تاریخی مذکور، شامل آخرین مرحله ی یک دوره ی تاریخی در حال زوال و اولین مرحله ی تاریخی دوره...

پیش از ورود به بحث، نخست باید به این نکته ی اساسی توجه کرد که برخلاف ترجمه های متداول، معادل انسان دوستی در زبانهای غربی «فیل آنتروپی» است، نه «اومانیسم». معنی اصلی اومانیسم در دوره ی جدید، جز اعتقاد به...

آنچه هر دوره ی تاریخی را تعیّن می بخشد، حوالت تاریخی یا حکم اسمی است که بر آن دوره از تاریخ حکومت دارد؛ اما بر اساس آنچه محی الدین آن را سرّالقدر نامیده است و در مبحث اعیان ثابته مورد بحث قرار گرفت، حوالت...

مراد استاد از غربزدگی چیزی نبود جز نیست انگاری حق و غفلت از حقیقتِ وجود. در سرآغاز تاریخ، انسان به نحو حضوری ملاقیِ حقیقت و متذکر اسماء و صفات ربانی بود؛ اما با ظهور متافیزیک در یونان، دوری جدید در تاریخ...