صدرالمتألهين پس از اثبات حركت در جوهر، بسيارى از معضلات فلسفى را بوسيله آن حل نمود و براساس آن افكار و انديشه هاى مبتكرانه ديگرى را به اثبات رساند كه به بعضى از آنها اشاره مى كنيم:

صدرالمتألهين حركت را خروج تدريجى شىء از قوه به فعل تعريف مى كند. اين تعريف همه اركان حركت را دربردارد. زيرا براساس آن آغاز حركت از قوه و انجام آن به فعليت است و قوه و فعليت در واقع مبدأ و منتهاى حركتند....

از اوصاف وجود است و از آن به «امكان فقري» يا «امكان وجودي» تعبير مي‌كند و در مورد رسيدن به حقيقت امكان فقري مانند ديگر ابتكارات خود مي‌گويد: «و هذا مما يحتاج تصورها الي ذهن لطيف ذكي في غاية الذكاء و الدقة...

تنوع نوآوريهاي فلسفي صدرالمتألهين ايجاب مي‌كند كه در چهار بخش ـ كه در واقع بخشهاي اصلي فلسفه را تشكيل مي‌دهند ـ تقسيم و ارائه شوند، كه عبارتند از: 1 - هستي شناسي،2 - معرفت شناسي،3 - الهيات، 4 - روانشناسي...

توجه به عناوين اشخاص و كتابهايي كه صدرالمتألهين به آنها استناد نموده بيانگر وسعت و گستردگي منابع مورد استفاده او مي‌باشد در بسياري از موارد نيز بدون ذكر منبع مطالبي را از ديگران بر گرفته و عيناً يا با...

حكمت متعاليه كه حاصل مطالعات و مكاشفات صدرالمتألهين شيرازي است بي ترديد تحولي بنيادين در عرصه علوم و معارف الهي در تاريخ انديشه اسلامي پديد آورد و در حوزه معارف عقلي و فلسفي پس از دو گرايش مشائي و اشراقي...

يكي از مباحث و مسائل بسيار مهم و مورد اختلاف در تاريخ تفكر كلامي مسلمين، مسئله حسن و قبح افعال است. در اين مسئله نخست معتزله آرا خود را بيان كرده اند و آنگاه اشاعره در برابر آنها به بيان نظريات خود پرداخته...

مفاهيمي وجود دارند كه بدون هيچ ملاحظه نفس الامري در جزئيات (حتي آنگونه كه در مورد مفاهيم سابق مطرح شد) مورد فرض و قرارداد قرار مي‌گيرند. مانند مرفوع بودن كه بفاعل يا مبتدا نسبت داده مي‌شود يا منصوب بودن...

پس از اذعاناينكه بايد اخلاقي در ذيل ضرورت فلسفي قرار مي‌گيرد هنوز اين پرسش باقي است كه بايد اخلاقي بر كداميك از اقسام ضرورت فلسفي منطبق مي‌گردد؟ آيا بايد اخلاقي همان ضرورت ازلي است يا ضرورت بالغير است...

آنچه در پي مي‌آيد، تأملاتي است كه در باب دو دسته مهم از محمولات اخلاقي، كه در مباحث فلسفه اخلاق داراي اهميت بسيار مي‌باشند، صورت گرفته است. نخست تأملاتي در باب «بايد و نبايد» و آنگاه تحليل و ارائه نكاتي...