پس از پیامبرگرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم-جز دوران کوتاه خلافت حضرت امیرعلیه السّلام-همواره حکومت در دست غیر معصومان علیهم السّلام بود. در چنین شرایطی، ائمه علیهم السّلام به سبب اختناق موجود، با...

قضیه ی خارجی، گزاره ای است که حالت یا حکمی را برای شخص خاصی بیان می کند، بی آنکه شخصی دیگر را در بر گیرد، خواه این قضیه، خبریه یا انشائیه، جزئیه یا کلیه باشد. ولی در قضیه ی حقیقی موضوع و عنوانی کلی بدون

یکی از آفات احادیث، وجود اسرائیلیات در میان احادیث منتسب به معصومان علیهم السّلام است. مقصود از اسرائیلیات در اصطلاح متأخران، (1) هرگونه عقیده ی غیر اسلامی، افسانه و خرافه ای است که از طریق غیرمسلمانان...

یکی از آفاتی که گریبانگیر همه ادیان و مذاهب و مکاتب در طول تاریخ شده، پدیده ی غلوّ درباره ی عقاید، بنیانگذاران، قهرمانان و یا پیروان یک دین و مکتب است. گزاف نیست که یکی از خطرناک ترین آفات فهم حدیث را...

همه ی اصحاب معصومان علیهم السّلام در یک سطح از درک و فهم نبودند و گوناگونی فهم آنان و در پاره ای از موارد سوء فهم آنان حقیقتی است که علاوه بر تصریح عالمان، پاره ای از روایات، بر آن دلالت دارد، چنان که...

وجود تفاوت درک و استعدادهای مردم امری طبیعی و انکارناپذیر است، و پرواضح است که راویان حدیث نیز از این امر مستثنا نیستند و همگی در یک سطح از فهم و شعور و شرایط نبوده اند. (1) از این رو امامان معصوم علیهم...

احادیث در طول سالها در محیط های متفاوت و برای مخاطبان مختلف گفته یا نوشته شده است. افرادی که برای به دست آوردن وظیفه ی خود به امامان علیهم السّلام رجوع می کردند، دارای شرایط و مقتضیات خاص خود بوده اند...

برخی واژه ها با صرف نظر از معنای لغوی و متعارف آن، در زبان روایات در معانی خاصی به کار رفته اند که بر اثر کثرت استعمال، حقیقت شرعیه شده اند. درآمیختگی میان دو معنا و عدم توجه در تعیین و تشخیص موارد کاربرد...

برخی واژگان در کنار معنای لغوی خود، یک یا چند معنای اصطلاحی هم دارند که عرف عام یا خاص آن را وضع کرده است. گاه وجود این گونه مفاهیم جدید اصطلاحی حدیث پژوه را متحیر می سازد. چه بسا اصطلاحات علم فقه،

از جمله آسیب های احادیث، اشتراک لفظی برخی واژگان آنهاست. اگر کلمه ای با توجه به وضع های متعدد آن، در معانی مختلفی به کار رود، به آن مشترک لفظی گویند؛ مانند کلمه ی «عین» که در معانی چشم، چشمه، طلا و ......