ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی در زبدةالبیان (2)

قبل از ورود به بحث تفصیلی، شایسته است مقدمه‌ای در مورد تقسیم‌بندی ابواب فقه به منظور ارائه بهتر بحث بیان کنیم. مرحوم نجم‌الدین ابوالقاسم جعفر...

Tuesday, December 22, 2015

ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی در زبدةالبیان (1)

در این مقاله قصد داریم چارچوب کلی ساختار اندیشه فقهی محقق اردبیلی را مورد بررسی قرار دهیم. به همین منظور بحث‌های مرتبط ذیل را به ترتیب مطرح می‌نمائیم:

Tuesday, December 22, 2015

بسط فقه در تاریخ

كتاب درآمدی بر فقه اسلامی اثری است از مستشرق معروف اروپایی یوزف شاخت كه در 1964 به رشته تألیف درآمده است و در 1387 توسط انتشارات گام و و با ترجمه...

Sunday, December 20, 2015

عقل و به كارگیری آن در اندیشه فقهی فیض كاشانی

نظر به اهمیت دلیل عقل در استنباط، به ویژه در مسائل نو، بررسی آثار فقها از جمله بررسی سیره فقهی فیض كاشانی به عنوان فقیهی موثر در تكامل فقه در...

Sunday, December 20, 2015

حکم تشریح از دیدگاه فقه اسلامی

یکی از موضوعات پزشکی که به لحاظ جواز یا عدم جواز شرعی آن به علم فقه ارتباط دارد، تشریح جسد میت برای آموزش‌های پزشکی است. از نظر فقه اسلامی به...

Thursday, October 29, 2015

اجتهاد در برابر نص

اجتهاد مقابل نص، عنوان و اصطلاحی است اصولی و فقهی که همه‌ی مجتهدان و فقیهان در استنباطات خود مأمور به اجتناب از آن می‌باشند و از مهم ترین خطاهای...

Friday, September 25, 2015

اجتهاد پیامبران (2)

کسانی که به اجتهاد پیامبر قائل اند، برای اثبات نظر خود، برخی به آیاتی از قرآن و برخی به احادیث و عقل استدلال کرده اند و ما به ترتیب به نقل و...

Friday, September 25, 2015

تخطئه و تصویب (2)

هر چند بطلان نظریه‌ی تصویب، صحت نظریه‌ی تخطئه را ثابت می‌کند، ولی مخطئه بر حقانیت نظریه‌ی تخطئه به قرآن، روایات، اقرار صحابه، اجماع و عقل نیز...

Friday, September 25, 2015

اجتهاد پیامبران (1)

از موضوعات مهم و قابل بررسی و نقد و نظر، موضوع اجتهاد پیامبران است و میان اندیشمندان اصولی این بحث مطرح است که آیا انبیا مانند دیگر مجتهدان اجتهاد...

Friday, September 25, 2015

تخطئه و تصویب (1)

تخطئه و تصویب دو اصطلاح است که برای دو مشرب فکری در کلام و اصول فقه به کار می‌رود. قائلان به تخطئه را «مُخطِئه» و قائلان به تصویب را «مُصوّبه»...

Friday, September 25, 2015

استصحاب در فقه

برای استصحاب در اصطلاح، تعریف‌های مختلفی بیان شده است که صاحب کفایه رحمه الله آنها را مشیر به معنای واحدی می‌داند و آن حکم به بقای حکم یا موضوع...

Wednesday, September 23, 2015

سد و فتح ذرایع در فقه

سدّ ذرایع عبارت است از منع شرعی از هر راه یا وسیله‌ای که از روی قصد یا بدون قصد به محرمات شرعی منجر شود. برخی سدّ ذریع را منع از هر حیله‌ای که...

Wednesday, September 23, 2015

حجیت احکام شرایع گذشته در فقه

منظور از شریعت گذشته، هر یک از شرایعی است که خداوند بر انبیای پیشین نازل فرموده است، مانند شریعت موسی و عیسی (علیه السلام).

Wednesday, September 23, 2015

استحسان در فقه

برای استحسان، تعریف‌های گوناگونی ارائه شده است. برخی گفته اند: استحسان، عدول از قیاسی به قیاسی قوی تر است. برخی گفته اند: استحسان آن چیزی است...

Wednesday, September 23, 2015

قیاس و کاربرد آن در اجتهاد

قیاس در لغت به معنای اندازه گیری و در اصطلاح اصولیان، همان تمثیل در اصطلاح منطق است که استدلال به حال جزئی بر جزئی دیگر است. هرچند قیاس مورد...

Wednesday, September 23, 2015

عقل به عنوان منبع اجتهاد

حکم عقل موجب وصول به حکم شرع دانسته شده، به گونه‌ای که از علم به حکم عقلی، علم به حکم شرعی به دست می‌آید. مقصود از حکم عقل این نیست که عقل در...

Monday, September 21, 2015

اجماع به عنوان منبع اجتهاد (2)

در کتاب‌های تفسیری و اصولی برای حجیت اجماع به آیاتی تمسک شده است که در ذیل به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم:

Monday, September 21, 2015

اجماع به عنوان منبع اجتهاد (1)

از کلمات ارباب لغت استفاده می‌شود که مراد، نحو خاصی از عزم است که از آن به گونه‌های مختلفی تعبیر می‌شود؛ مانند: «إحکام النّیة» و «الإعداد و العزیمة...

Monday, September 21, 2015

سنت به عنوان منبع اجتهاد (2)

برای دست یابی به سنت، راه‌های مختلفی وجود دارد. برخی راه‌ها انسان را به صورت قطعی به سنت می رساند و برخی قابلیّت آن را دارد که حاکی از سنت باشد،...

Monday, September 21, 2015

سنت به عنوان منبع اجتهاد (3)

اطلاق و تقیید، عملی رایج در محاورات عقلایی است و قرآن مجید نیز بسیاری موارد، مطلقی را بیان کرده، سپس آن را تقیید کرده است که گاهی تقیید مطلق...

Monday, September 21, 2015