3مقوله ي«حقوق بشر»در بردارنده دو مفهوم محوري «انسان »و «حق»و رابطه بين آنها است.منتهي، اين رابطه، متضمن تأملات فلسفي و تئوريک بسيار است.با نگاهي انتقادي به فهم غالب از اين رابطه، و مشخصاً به «فردگرائي...

مقتضياتي كه ظهور اسلام و شكل‌گيري قلمرو اسلامي را مطرح كرد، مسلمانان را به تاريخ و علم تاريخ علاقه‌مند ساخت و از ابتداي عصر اسلامي، پرداختن به گذشته مورد توجه بزرگان مسلمان قرار گرفت. بررسي زمينه‌ها و...

ارتباط تاريخ و فلسفه، دو دانشي كه هر يك در شناخت و تحول زندگي بشري نقش مهمي ايفا مي‌كنند، در ارتقاي دانش تاريخ و رويكرد معرفتي بدان سهم اساسي دارد. بدبيني عمومي فلاسفه يونان به تاريخ در وجه معرفت شناسي...

نوشتار حاضر تلاش دارد تا بر خلاف ذهنيت غالب درباره ي ابن سينا رويکرد نويني از تفکرات وي را طرح کند و آن را به اثبات برساند. طبق اين رويکرد، ابن سينا علاوه بر تفکر استدلالي از تفکر عرفاني و اشراقي نيز بهره...

علم النفس فلسفي ملّاصدرا مورد انتقاد ملّارجبعلي تبريزي و قاضي سعيد قمي قرار گرفته است. به عقيده ي تبريزي، نفس يا از ابتدا نيازمند به مادّه است و يا نيازمند به مادّه نيست. اگر نيازمند مادّه بوده و جسمانيه...

مسئله ي اصالت وجود يا ماهيت يکي از مهم ترين مسائل فلسفي مي باشد که اگر چه به طور مستقل از زمان ميرداماد و ملّاصدرا مطرح شده است، امّا محتوا و مباني آن را مي توان در انديشه ي فيلسوفان پيشين نيز سراغ گرفت؛...

زمان حقيقتي است که با وجود انسان پيوند يافته است و انسان هميشه خود را چنبره ي آن مي يابد ، گويا انسان اسير زمان است و راهي براي برون رفت از اين اسارت ندارد .ملاصدرا و برگسون که فيلسوفاني از دو سنت فلسفي...

ابوريحان بيروني از تبار خوارزميان يا قوم معروف اوستايي که خود نژاد آريايي ناب داشته، با شخصيتي که از فرهنگ گرانبار ملي- ميهني او سرچشمه مي گيرد، معرفت فلسفي خويش را شکل داده است. سه مبحث عمده جهان بيني:...

آنچه صدرالمتألهين را بر آن داشت تا ديدگاهي نوين در باب علم واجب به غير ابداع کند اين امر بود که به اعتقاد وي آراي مطرح شده تا زمان او، قادر نبودند علم باري تعالي را به غير به گونه اي تفسير کنند که هم عين...

صدرالمتألهين آراي شيخ را با عنوان «قول به ارتسام صور در ذات واجب» نقد و بررسي کرد. اين امر حاکي از آن است که عمده ترين نقطه ي افتراق بين آراي او و شيخ، مسئله صور مرتسمه است و همين مسئله وي را بر آن داشت...