مبناي علم از نظر ابن سينا، تجرد است. علم واجب به ذات خود، از راه تجرد و معقوليت بالفعل ذات، اثبات مي گردد. اساس اين تبيين عدم غيبت ذات از ذات است. به دليل آنکه هيچ گونه مانعي از ماده و عوارض مادي در کار...

در قسمت اول، مسئله علم ازلي خداوند را از يونان باستان تا زمان ابن سينا پي مي گيريم. در اين نگرش، از اهميت کار فلاسفه مسلمان، به خصوص فارابي و ابن سينا، آگاه شده، سپس ديدگاه منتقدان ابن سينا را مورد بررسي...

تا اينجا هشت دليل بر اثبات توحيد واجب الوجود آورديم که ظاهراً هر يک از آن ها به گونه اي مبناي ويژه خود را داشت. اين دلايل عبارتند از:

دلايل اثبات وجود خدا، همگي تنها به وجود مبدأ و حقيقت واجب دلالت دارند. اما درباره اوصاف واجب و مبدأ هستي، از جمله در مورد يگانگي او بايد جداگانه به تبيين و استدلال پرداخت. پيش از ورود به بحث دلايل توحيد،...

تصور و معرفت ما از موجودات به يکي از سه صورت زير مي باشد: الف. تصور و شناخت سلبي ( تنزيهي ). در اين گونه تصور، تکيه و تأکيد ما بر سلب و نفي است. مانند اينکه ما موجود مجرد را جسم ندانسته و شکل، بعد، زماني...

در اينکه ما نمي توانيم درباره ذات خداوند، چيزي بدانيم و بگوييم، مسلمانان اتفاق نظر دارند. اما به هر حال اين مسئله هميشه مطرح بوده است که مي خواهيم درباره خداوند چيزي بدانيم و بگوييم. اما چگونه؟ گرايش هاي...

سابقه بحث از چگونگي علم بشر به خدا را نيز همانند مسايل ديگر، از يونان باستان پي مي گيريم. چون اين مسئله، يک مسئله جديد است، در آثار پيشينيان چندان مورد توجه قرار نگرفته است. لذا دوران پيش از اسلام را در...

چنان که بيان شد تا زماني فارابي، استدلال هاي اثبات وجود خدا بر هشت مبنا استوار بود. فارابي مبناي وجوب و امکان را اساس استدلال خود قرار داد و يک مبنا بر مباني گذشتگان افزود. چنان که توضيح داديم، اين مبنا...

دلايل اثبات وجود خدا را از مرحله اي جدي مي گيريم که خردورزي بشر آغاز شده باشد. زيرا پيش از آن، انگيزه انسان براي خداپرستي و دين داري جز گرايش هاي ناشي از تخيّل يا تربيت و تلقين نبود. اگرچه هنوز هم تقريباً...

ظاهراً وجود خدا چنان که ماتريدي گفته براي هيچ فرقه اي جاي ترديد نبوده و مشکل اصلي در تعريف و توصيف خدا بود. اما به هر حال اين معتقدان به خدا، در برابر منکران و نيز براي توجيه عقلاني ديدگاه خودشان به استدلال...