فلسفه دین
برهان صديقين ملاصدرا و نقد آراء كانت و هيوم در براهين اثبات باريتعالي (2)
در تاريخ فلسفه غرب براهين بسياري در اثبات وجود خداوند عرضه شده است. كانت اين براهين را در سه دسته براهين وجودي، براهين جهانشناختی و براهين اتقان صنع دسته بندي كرده است. و براي اينكه...
فلسفه دین
برهان صديقين ملاصدرا و نقد آراء كانت و هيوم در براهين اثبات باريتعالي (1)
در اين نوشتار غرض تبيين اجمالي برهان صديقين ملاصدرا و بررسي نقدهايي است كه ايمانوئل كانت و ديويد هيوم بر براهين نظري خداشناسي در غرب مطرح كرده‌اند. در اين بررسي سعي بر آن است كه...
حکمت اشراق
تحليل ماده و صورت نزد ابن‌سينا, شيخ اشراق و ملاصدرا (2)
همان طور که در قسمت قبل ذکر شد شيخ اشراق و خواجه طوسی([5]) و ... هيولی را نفی مي‌کردند و مي‌گفتند که جسم بسيط است و جزئی ندارد برخلاف مشائيون که قائل به ترکيب جسم از ماده و صورت بودند, اما به نظر اشراق...
حکمت اشراق
تحليل ماده و صورت نزد ابن‌سينا, شيخ اشراق و ملاصدرا (1)
آنچه در اين نوشتار آمده است در حقيقت حاوی دو ادعا مي‌باشد: 1. فلسفه اسلامی به ابن‌رشد ختم نشده است يعنی چيزی بنام فلسفه اسلامی داريم چرا که کسی که قائل به ختم فلسفه اسلامي به ابن‌رشد می‌شود در حقيقت هر...
حکمت متعالیه
قاعده «بسيط الحقيقه» در «الهيات» صدرا و «منادشناسى» لايب نيتس
قرن هفدهم، قرن پيدايش معناى بساطت و مفاهيم متلازم آن يعنى عدم تناهى و كلّيت در تفكر فلسفى است. اين مفهوم در فلسفه هاى صدرايى و دكارتى منشأ تحولات بسيار در مباحث علمى و فلسفى گرديد. بساطت و لوازم آن يعنى...
مباحث فلسفی
مقايسة معقولات ثانيه و مقولات كانت(3)
در فلسفه، اعم از فلسفة غرب يا شرق، بحث دربارة مفهوم اصطلاح «حقيقت» يا «صدق» است. نظر قريب باتفاق فلاسفة اسلامي اين است كه «حقيقت» عبارت است از انديشه يا ادراك مطابق با واقع و...
مباحث فلسفی
مقايسة معقولات ثانيه و مقولات كانت(2)
كانت به چهار عنوان اصلي مقولات (كميت، كيفيت، نسبت و جهت) كه هر يك از اينها، به سه قسم فرعيتر منقسم مي‌شود، معتقد است. اين اقسام عبارتند از:
1- كميت (وحدت، كثرت و تماميت يا كليت)؛...
مباحث فلسفی
مقايسة معقولات ثانيه و مقولات كانت(1)
حكماي ما به چهار نوع ادراك معتقدند: ادراك حسي، خيالي، وهمي و عقلي. ادراك عقلي يا معقول بر دو قسم است: معقول اول و معقول ثاني. چون معقولات ثانيه، در ادراك انسان، از اهميت بسياري...
حکمت متعالیه
مواد ثلاث از امور واقعي است يااعتباري؟(2)
انصاف اين است كه همه ادله اي كه درباب تحقق استقلالي يا غير استقلالي مواد ثلاث اقامه شده است، درباره امتناع هم جاري است و روا نيست كه آن را از قلمرو بحث و نزاع، خارج بدانيم.
حکمت متعالیه
مواد ثلاث از امور واقعي است يااعتباري؟(1)
دير زماني است كه اين بحث در ميان فلاسفه و متكلمين مطرح شده كه آيا مواد ثلاث از امور حقيقي است يا از امور اعتباري؟
واژه «اعتباري» گاهي در مقابل «اصالت» به كار مي‌رود و اين همان است كه در بحث اصالت وجود...