سری های مک لورن و تیلور

بروک تیلور (1685-1741) از ریاضیدانان بزرگ بریتانیا بود. عمر کوتاه او، در مقام مقایسه، به تقریب با نیمه ی دوم عمر ایزاک نیوتن همزمان بود. او جوانی...

Tuesday, September 17, 2013

جنگلی از معادله های دیفرانسیل

تخم های حسابان، که دیرگاه سده ی هفدهم کاشته شدند، خیلی زود جوانه زده، رشد کرده و جنگلی انبوه از معادله های ریاضی را پدیدار ساختند. درختان این...

Tuesday, September 17, 2013

حساب وردش ها

در حساب دیفرانسیل سروکار با مسئله هایی پیش می آید که موضوع آن ها دستیابی به مقدار یا مقدارهایی از متغیرهایی مستقل است که بزرگ ترین یا کوچک ترین...

Tuesday, September 17, 2013

خاستگاه قاعده ی لوپیتال

درگذشت لوپیتال (1704)، برنولی در نشریه ای که پخش کرد مدعی شد آن بخش از کتاب لوپیتال که قاعده ی را در بر دارد کار او بوده است. ریاضیدانان درباره...

Tuesday, September 17, 2013

همگرایی

قیاسی که در زیر می آید ارزش خواندن را دارد. ریاضیات یک فروشگاه بزرگ است. انبوه نویسندگان دستاوردهای خود را در غرفه های آن جا به نمایش می گذارند....

Tuesday, September 17, 2013

ارشمیدس و روش اِفناء

ارشمیدس (212-287 پیش از میلاد)، دانا به همه ی دانش های زمان خود، برای محاسبه ی مساحت ها و حجم های روشی را به کار برد که از بعضی جهت ها همانندی...

Tuesday, September 17, 2013

تفاضل های متناهی

اما پیش ترین زمینه سازی استادانه و واقعی حساب تفاضل های متناهی را جیمز استرلینگ (6) (1692-1770) فراهم آورده بود. او همچنین بیست و پنج سال پیش...

Tuesday, September 17, 2013

سیّاره ها و انتگرال

پابرجایی و استواری شهرت یوهان کپلر (1571-1630) به دلیل سه قانونی است که وضع کرده و حرکت سیاره ها به دور خورشید را توجیه می کنند. تیکو براهه (1)...

Tuesday, September 17, 2013

استون و نخستین کاربرد انتگرال

هزار و هشتصد سال از زمان ارشمیدس گذشته بود که سیمون استون (1) (1548-1620)، همیار ارشد او در روبه راه کردن دانش های استاتیک جامدها (2) و هیدرواستاتیک،...

Tuesday, September 17, 2013

تئوری استحکام در ریاضیات

فکر کردن درباره‌ی سخت پایی یا استحکام می‌تواند سبب انعطاف پذیری شود. این درسی بود که دیودنی در یک تابستان، که به همراه پدر و پسرش جانتن در شمال...

Thursday, August 8, 2013

تئوری استحکام در ریاضیات

فکر کردن درباره‌ی سخت پایی یا استحکام می‌تواند سبب انعطاف پذیری شود. این درسی بود که دیودنی در یک تابستان، که به همراه پدر و پسرش جانتن در شمال...

Thursday, August 8, 2013

اُریگامی، تفنن مورد توجه ریاضیات

هنر کاغذ و تا، یا اُریگامی، چون یک هنر ابتدایی در ژاپن عهد باستان پدیدار شد. دوستداران امروزی اُریگامی، آن را به سطح هنری تخصصی رسانده‌اند که...

Saturday, July 27, 2013

درک ریاضی مردانه و زنانه

در نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم، دانشمندان به موضوع توانایی استثنایی برخی افراد در حل بعضی مسائل پیچیده‌ی ریاضی در مغزشان علاقه‌مند شدند. ظاهراً برای...

Sunday, July 7, 2013

نظم در مجموعه‌های بی‌نهایت بزرگ

بنا بر آن‌چه ریاضی‌دان برجسته، فرانک پلامپتون رمزی، ثابت کرده است، وجود بی‌نظمیِ کامل ناممکن است. هر مجموعه‌ی بزرگی از اعداد، نقاط یا اشیا، الزاماً...

Thursday, June 27, 2013

تاریخ ریاضیات اسلامی

ریاضیات را در چشم انداز اسلامی همچون دروازه ای میان جهان محسوس و جهان معقول، و همچون نردبانی میان جهان تغییر و آسمان نمونه های اعلی (اعیان ثابته)...

Saturday, March 30, 2013

ریاضی به عنوان سرگرمی

نفیس بن ظفر با لبخند می‌گوید: «به نظر می‌رسد که من در زمینه‌ی ضرب و شتم متخصص شده‌ام.» این متخصصِ تأثیرات بصری کمک می‌کند که بعضی از به یاد ماندنی‌ترین...

Wednesday, January 16, 2013

ریاضیات، گذشته، حال، و آینده

کتاب اصول که توسط اقلیدس در بیش از بیست و سه قرن قبل تأ‌لیف شد چنان به زیبایی و استواری تحریر شده است که در همه‌ی اعصار مایه‌ی‌اعجاب ریاضی‌دانان...

Wednesday, January 16, 2013

ریاضیات برای پرندگان گرسنه

یکی از پارامترهای تعیین کننده‌ی هوش حیوانی، قدرت تشخیص عددی حیوان است. از این لحاظ می‌توان گفت حداقل در برخی حیوانات باهوش‌تر قدرت درک برخی مفاهیم...

Saturday, December 22, 2012

نیوتون و حساب دیفرانسیل و انتگرال

نیوتون را می‌توان صاحب زیباترین ذهنی دانست که بشریت تاکنون به بار آورده است. شکسپیر زبان را چنان به کار گرفت که هیچ کس دیگری از پس آن کار برنیامد؛

Saturday, September 15, 2012

تورینگ و کامپیوتر تئوریک

طی سال‌های 1930 میلادی کمبریج یکی از مراکز علمی و ریاضی پیشرو جهان بود. فیزیکدان نظری انگلیسی-سوئیسی پل دیراک و همکارانش این دانشگاه را پس از...

Saturday, September 15, 2012