الیگارشی

این اصطلاح، به قسمی که افلاطون و ارسطو برای نخستین بار تعریف کردند، به معنای حکومت اقلیت کوچکی از ثروتمندان است و قابل مقایسه با پادشاهی (حکومت...

Sunday, December 27, 2015

اقتدار

‏با اینکه اقتدار را به راحتی می‌توان حق مطالبه و برخورداری از اطاعت، غالباً با پذیرش دوطرفه [فرمان‌دهنده و فرمانبردار]، تعریف کرد، اختلاف‌نظر...

Sunday, December 27, 2015

اصلاح طلبی

‏اصلاح طلبی که ابتدا در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم مشاجره‌ای درون سوسیالیسم غربی درباره مناسب‌ترین و مطلوب‌ترین روش‌های سیاسی برای تحقق...

Sunday, December 27, 2015

استعمارگری

‏کشورگشایی‌ها و فتح سرزمین‌ها، با انگیزه‌های بسیار گوناگون، ظاهراً در طول تاریخ در هر جا که مردمانی بالاتر از سطح بدوی وجود داشته، دیده می‌شود....

Saturday, December 26, 2015

آینده‌شناسی

در اوایل قرن بیستم آشکار بود که تغییر پرشتاب توانایی‌ها و روش‌های زندگی بشر احتمالاً ادامه خواهد داشت. شماری از تحلیلگران سرشناس و صاحب نفوذ...

Friday, December 25, 2015

آوانگارد

این اصطلاح فرانسوی به لحاظ لفظی معنایی جز مترادف انگلیسی‌اش «vanguard» ندارد که به معنای پیش‌قراول است. کاربردهای استعاری این واژه تقریباً به...

Friday, December 25, 2015

آنارشیسم

انکار حاکمان و سروران هسته‌ی اصلی آنارشیسم است. آنارشیست‌های مدرن، که به دو دسته‌ی کلّی فردگرایان و سوسیالیست‌ها تقسیم می‌ شوند، با بسط اندیشه‌ی...

Friday, December 25, 2015

آزادی

آزادی مفهومی است که در آموزه‌های اجتماعی گوناگون به شیوه‌های متفاوتی تفسیر شده است. ابتدا می‌توان بین مفهوم «منفی» و «مثبت» آزادی فردی تمایز...

Friday, December 25, 2015

نام خلیج فارس از سده‌ی نوزدهم به بعد

ارتباط ایرانی سرزمین‌های پس کرانه‌ای جنوب خلیج فارس، از آغاز قرن نوزدهم، صورت نوینی پیدا کرد. درحالی که بریتانیا با امضای قرار داد صلح دریایی...

Monday, December 21, 2015

فرهنگنامه‌ی اماکن جغرافیایی در دوره‌ی اسلامی

مطالعه‌ی آثار قدما چنین روشن می‌سازد که جزایر و بنادر بسیاری از قدیم‌الایام در این دریا و نواحی اطراف آن وجود داشته است که به سبب وقوع خلیج فارس...

Monday, December 21, 2015

دو شعر در باره‌ی خلیج فارس

احمد بن ماجد، شاعر عرب، سواحل و جزایر خلیج فارس را طی یکصد بیت شعر شرح و توصیف کرده است. در اینجا، چند بیت از ابتدا و چند بیت از انتهای این اثر...

Monday, December 21, 2015

جغرافیای تاریخی آب‌های جهان در عصر اسلامی

با دقت علمی در مطالعه آثار بسیار اندکی که از ایران باستان بر جای مانده است، از جمله کتبیه "حجر الرشید" که از داریوش بزرگ هخامنشی در محل زقازیق...

Monday, December 21, 2015

تفاوت میان «بحر فارس» و «خلیج فارس»

در قرن حاصر با توسعه‌ی معلومات جغرافیایی، همراه با چاپ نقشه‌های بسیار به زبان‌های مختلف، ترکیب خلیج فارس مورد استعمال جهانی پیدا کرده است و از...

Monday, December 21, 2015

جغرافیای تاریخی خلیج فارس

خانواده بشر، از آغاز تاریخ‌نویسی و جغرافیانگاری علمی تاکنون، دریای جدا کننده‌ی فلات ایران از شبه جزیره عرب را به نامی جز "دریای فارس" یا "خلیج...

Monday, December 21, 2015

پیدایش سرزمین‌های سیاسی در جنوب خلیج فارس

حاکمیت ایرانیان بر پس کرانه‌های جنوبی خلیج فارس که از عصر هخامنشی واقعیت پذیرفت، در دوره ساسانیان (از 224 تا 651 میلادی) استحکام فراوانی پیدا...

Monday, December 21, 2015

ایرانیان در خلیج فارس

پیش از آغاز سخن، برای درک بهتر جغرافیای تاریخی منطقه مورد بحث، بایسته است که توضیحی در باره سه نکته زیر داده شود:

Monday, December 21, 2015

تشکیل سرزمین‌های سیاسی در خلیج فارس

"کشور" مفهومی است که از ترکیب یک سرزمین سیاسی سازمان یافته توسط یک حکومت مشخص به وجود می‌آید. این مفهوم به صورت استیت State در انگلیسی و اِتا...

Monday, December 21, 2015

تغییرناپذیری نام‌های جغرافیایی

نام‌های جغرافیایی بازگوینده هویت طبیعی و فرهنگی پدیده‌های جغرافیایی روی زمین، از آب‌ها گرفته تا خشکی‌ها هستند که در روندی تاریخی و جغرافیایی،...

Monday, December 21, 2015

اقتصاد باستانی

در سراسر تاریخ خاورمیانه باستان، کشاورزی اساس اقتصاد را تشکیل می‌داد. کشاورزی و دامداری فعالیت‌های عمده معیشتی محسوب می‌شدند. مالکیت زمین شکل...

Saturday, November 21, 2015

با نفوذ فرهنگی دشمن در دوران پسا توافق چه باید کرد؟

دوران پس از برجام، دوران ویژه و حساسی برای نظام جمهوری اسلامی بوده و بی شک ریشه بسیاری از رخدادهای پیش روی این نظام، در این دوران پایه ریزی خواهد...

Friday, November 20, 2015