صورت و محتوا در شعر

کاوشِ مفصل جرجانی را در رابطه‌ی تکواژ با بافت آن و تأکید فراوانش بر مفهوم ساخت به عنوان ساخت معناها، و نه واژه‌ها در حکم مجموعه‌هایی از صداها،...

Tuesday, October 17, 2017

نظریه‌ی جرجانی درباره‌ی ساخت

نظریه‌ی جرجانی درباره‌ی نظم نمایانگر اوج چهار سده پژوهشی عمیق در فرهنگ عربی [اسلامی] در باب ماهیت فصاحت، بلاغت و برتری آثار ادبی است. مانند بسیاری...

Tuesday, October 17, 2017

ساختار کلام ادبی: واژه و بافت

تأکید جرجانی بر منشأ روان‌شناختی آفرینش ادبی، براساس ریشه‌های آن در تجربه، کاملاً به شکل طبیعی دو باور مهم را در مورد زبان و ترکیب‌‌بندی ادبی...

Tuesday, October 17, 2017

نوآوری‌های جرجانی

فهمِ دسته‌بندی جرجانی از تمثیل، تشبیه، استعار و تحلیلش در مورد وجه شبه و شناخت سهم او در تحلیل این جنبه‌های صورِ خیال، بدون تشخیص وجود الگوهای...

Tuesday, October 17, 2017

رد پای ادیپ در بوف کور

بوف کور صادق هدایت از عقده‌ی ادیپی بی‌نصیب نمانده است. آقای محمدعلی همایون کاتوزیان در نقد چنین نظری می‌نویسد: «ادعای اینکه هدایت یا گوینده‌ها...

Thursday, November 17, 2016

نقد کتاب «مکتب‌ها‌ی ادبی» (2)

در این بخش نیز ما به‌طور اصولی و منظم به بررسی و بحث «مکتب‌ها‌ی ادبی»، که در جلد دوم ارائه شده‌‌اند، می‌پردازیم و در آن از سمبولیسم در اواخر...

Tuesday, October 6, 2015

نقد کتاب «مکتب‌های ادبی» (1)

آثار سیدحسینی، مترجم و مؤلف فرانسه‌زبان ایرانی، به‌اندازه کافی شناخته شده‌اند و نیازی نیست که ما در اینجا به معرفی آن‌ها بپردازیم. اما اخیراً...

Tuesday, October 6, 2015

نقد کتاب «ادبیات تطبیقی» نوشته ی دکتر محمد غنیمی هلال

ترجمه‌ی کتب همیشه مفید بوده، خصوصاً آن رده از کتب که به علت ارزش علمی آن‌ها‌ در رده‌ی کلاسیک قرار دارند و فرد محقق را همیشه اقناع می‌کنند. البته...

Tuesday, October 6, 2015

درست مثل بادبادک در آيينه‌ي نقد و بررسي

«... هوشنگ حريرچيان که در نقش يک ارباب رجوع وارد اداره‌ي [کاريکاتورسازي] شده بود، سينه‌اش را جلو مي‌دهد و با لحني معترضانه خطاب به رضا ارحام...

Wednesday, July 29, 2015

شکر تلخ، نمایش پارادوکس زندگی

شکر تلخ به عنوان مشهورترین رمان جعفر شهری از حیث درونمایه و ساختار دارای اهمیت قابل توجهی است. این کتاب ضمن توصیف فضای ایران و مسائل اجتماعی...

Monday, June 2, 2014

درآمدی بر بوم نقد

نظریه ی ادبی بوم نقد بر مطالعه ی (بینارشته ای) ادبیات و زیست بوم در ارتباط با یکدیگر تأکید دارد. این مقاله درآمدی است بر پیشینه، فرایند پیدایش...

Tuesday, February 4, 2014

مطالعات فرهنگی و نقد ادبی

مطالعات فرهنگی رویکردی بین رشته ای است که در آن دایره ی شمول تحقیقات ادبی به تمام جلوه های فرهنگ جامعه گسترش داده می شود و مصنوعات فرهنگی همچون...

Tuesday, February 4, 2014

نقد ادبی، رویکردی میان رشته ای

ادبیات پدیده ای چندوجهی است و در شکل گیری یک اثر ادبی عوامل گوناگونی اعم از متنی، برون متنی و بینامتنی نقش دارند؛ از این رو فهم و نقد همه جانبه...

Tuesday, February 4, 2014

بررسی تطبیقی فرمالیسم در نقد هنر، نقد ادبی و نظریه ی فیلم

دغدغه ی مهم نظریه پردازان فرمالیستی بیشتر، وضع نظریه هایی به منظور برجسته کردن سبک های هنری است تا مکتبی فلسفی. با این یش فرض، در مقاله ی حاضر،...

Tuesday, February 4, 2014

ترجمه ی ادبی از دیدگاه نظریه ی دریافت

در سال 1972م، هانس روبر یاوس نظریه ی ادبی «دریافت»(3) را معرفی کرد. این نظریه ی زمینه ی مناسبی را در اختیار منتقدان ادبی قرار داد تا به بازنگریِ...

Tuesday, February 4, 2014

هم گرایی ادبیات تطبیقی و نقد ادبی

ادبیات تطبیقی از بدو تولد در قرن نوزدهم تا دهه ی شصت قرن بیستم، تحت سیطره ی مکتب اثبات گرای فرانسوی بود که ادبیات تطبیقی را بخشی از تاریخ ادبیات...

Tuesday, February 4, 2014

درباره ی ی پدیده ی مترجم- منتقد در ایران

آیا مترجم ادبی مجاز است به حیطه ی نقد ادبی قدم بگذارد؟ پاسخ قطعی و روشن به این سؤال تقریباً غیرممکن است و بسته به شرایط فرهنگی، ادبی، اجتماعی،...

Tuesday, February 4, 2014

پیر بوردیو و نقد ادبی

پیر بوردیو، فیلسوف و جامعه شناس مشهور، از برجسته ترین و تأثیرگذارترین اندیشمندان معاصر غرب است. روش جامعه شناختی بوردیو در تحلیل تولیدات فرهنگی...

Tuesday, February 4, 2014

درآمدی بر نقد تکوینی در تحلیل آثار ادبی

نقد تکوینی(3) مبحثی نو در نقد ادبی است که «سرچشمه ها و فرایند زایش و تکوین یک اثر را مطالعه و بررسی می کند؛ به همین دلیل آن را "جنین شناسی اثر"...

Tuesday, February 4, 2014

درآمدی بر روایت‌شناسی در حوزۀ نقد ادبی با مروری بر داستان‌های کلاسیک و مدرن فارسی

روایت شناسی یکی از شاخه های نقد ادبی و در اصل، بررسی دستور زبان حاکم بر روایت ها و بیشتر، روایت های داستانی است. این شاخه از دانش چارچوب و الگویی...

Tuesday, February 4, 2014