ارتداد

انکار یا روی‌گردانی از دین خویش. این معنا در قرآن عملاً با دو مفهوم اصلی کفر و ارتداد بروز می‌یابد، که مفهوم ارتداد بیش از کفر با مفهوم انکار...

Monday, March 5, 2018

اخلاق و قرآن

موضوع بحث این مقاله چندپهلو است، زیرا واژه‌ی ethics [که در عنوان مقاله به «اخلاق» ترجمه شده است] در زبان انگلیسی در موارد مختلفی به کار می‌رود....

Thursday, March 1, 2018

اختلاف عقیده در قرآن

منازعات متعصبانه‌ای که در قرآن بر فرقه‌گرایی دینی دلالت دارد. مفهوم قرآنی اختلاف عقیده با تعابیر «اختلاف» و «تفرّق» بیان شده است؛ دو واژه‌ای...

Wednesday, February 28, 2018

اخلاق امدادگری در پرتو آیات و روایات

مددکاری و امدادگری بنا به فطرت انسانی، در هر دین و مذهب و هر قوم و جامعه‌ای، امری پسندیده است. اهمیت و فضیلت امدادگری و مددکاری در دین اسلام...

Monday, February 26, 2018

دیدگاه قرآن درباره‌ی بیوه زنان

زنی که همسرش درگذشته است. قرآن در آیات 234-235 بقره از بیوه‌ها در خطاب به مردان مؤمنی که می‌میرند و همسرانشان را برجا می‌گذارند (یَذَرون ازواجاً)...

Tuesday, February 20, 2018

بیماری و سلامت در آیات قرآن

احوال مربوط به خوشی یا ناخوشی جسمانی. گاهی در قرآن از واژه‌ی «مرض» برای انتقال این معنای ظاهری بیماری جسمانی استفاده شده است، حال آنکه در برخی...

Tuesday, February 20, 2018

بینایی و نابینایی در آیات قرآن

قرآن وجود را به این دنیا و جهان دیگر تقسیم می‌کند، که همواره با تقسیم دیگر وجود به «شهادت» و «غیب» همراه است، چنان‌که در آیه‌ی 22 حشر آمده است:...

Tuesday, February 20, 2018

بی‌سوادی در آیات قرآن

ناتوانی از خواندن یا نوشتن هر زبانی. این ناتوانی فرد را دچار مشکل می‌کند و در جوامعی که انتقال فرهنگی و روابط انسانی از طریق نگارش صورت می‌پذیرد...

Tuesday, February 20, 2018

بیت‌المقدس در آیات قرآن

نام بیت‌المقدس (اورشلیم، ایلیا، القُدس)، شهر مقدس یهودیان و مسیحیان و مسلمانان، در قرآن ذکر نشده است. اما با توجه به پیوند عمیق اسلام با دین...

Tuesday, February 20, 2018

بی‌اعتنایی در آیاتِ قرآن

بی‌تفاوتی؛ فقدان علاقه یا شوق. یوسف علی در ترجمه‌اش از قرآن تنها یک بار، در آیه‌ی 37 عبس، واژه‌ی بی‌اعتنایی (indifference) را به کار برده است....

Tuesday, February 20, 2018

بهشت در آیات قرآن

منزلگاه اخروی ارواح نیکوکار پس از مرگشان؛ و نیز باغ عدن. در قرآن، اوصاف آخرت با فرا رسیدن یک روز، «ساعت معین» (الساعَة)، «روز محاسبه» (یوم الحساب)،...

Tuesday, February 20, 2018

بویایی/ بوییدن در آیات قرآن

فعل «بوییدن» در قرآن به کار نرفته است؛ واژه‌ای که به معنای بینی (أنف) است تنها یک بار، در بیان قانون قصاص، آمده است؛ واژه‌ی «ریح» که معمولاً...

Monday, February 19, 2018

بو/ قوه بویایی در آیات قرآن

رایحه‌های هم خوشایند و هم ناخوشایند که با قوه‌ی بویایی درک می‌شوند. در مقابل ارجاعات بسیار به حواس شنوایی و بینایی (نک. دیدن و شنیدن) به ندرت...

Monday, February 19, 2018

درباره‌ی قبیله‌ی بنی‌نضیر

یکی از قبایل یهودی مدینه در دوران قبل و آغاز اسلام. در سنت اسلامی، بنی‌نضیر، بنی‌قینقاع و بنی‌قریظه را معمولاً سه قبیله‌ی مهم یهودی در مدینه...

Monday, February 19, 2018

درباره‌ی قبیله‌ی بنی‌قَینُقاع

یکی از قبایل یهودی در مدینه، که عموماً آن را بخشی از سه‌گانه‌ای می‌دانند که شامل بنی‌نضیر و بنی‌قریظه نیز می‌شود. «بازار بنی‌قینقاع» در مدینه...

Monday, February 19, 2018

درباره‌‌ی قببیله‌ی بنی‌قُرَیظه

یکی از قبایل یهودی در مدینه و به طور سنتی بخشی از سه گانه‌ای که شامل بنی‌قینقاع و بنی‌نضیر نیز می‌شود. گرچه خاستگاه بنی‌قریظه، همانند دیگر یهودیان...

Monday, February 19, 2018

بنی‌اسرائیل در آیات قرآن

بنی‌اسرائیل یکی از القاب قرآنی اسرائیلیان و یهودیان و نیز مسیحیان، عمدتاً برای اشاره به نسل‌های گذشته. اغلب آیاتی که در آنها عبارت بنی‌اسرائیل...

Sunday, February 18, 2018

بنده / عبد در آیات قرآن

آفریدگانی که ملتزم به خدمت خداوندند. در بیش از صدجا، قرآن پیامبران، مؤمنان، جن (نک. ذاریات: 56) و فرشتگان را بنده‌ی خدا (عَبد، جـ عِباد، عَبید؛...

Sunday, February 18, 2018

بلوغ در آیات قرآن

توانایی کامل جسمانی و فکری. مفهوم بلوغ (اَشُدّ، رُشد) درباره‌ی شخصی به کار می‌رود که رشد طبیعی کامل را به دست آورده و به طور تمام و کمال بالیده...

Sunday, February 18, 2018

بقایا؛ بقیّه در قرآن

بازمانده‌ی مساکن ویران شده‌ی اقوام گناهکار. نابودی کامل نسل‌های پیشین درسی تاریخی برای گناهکاران معاصر است، چنان‌که مثلاً در آیه‌ی 98 مریم بیان...

Friday, February 16, 2018