«تمنی» برگرفته از ماده «منی» در اصل به معنای تقدیر و اندازه‌گیری شیء و تحقق آن با همان اندازه معین است. اگر به نطفه انسان منی گفته می‌شود، بدین جهت است كه آفرینش انسان از آن، حد و اندازه‌اش را می‌گیرد...

قرآن كریم می‌فرماید: «إِنَّ هذِهِ أُمَّتُکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ أَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُونِ‌ * وَ تَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَیْنَهُمْ کُلٌّ إِلَیْنَا رَاجِعُونَ‌». مقصود از تقطع، اختلاف دینی مردم و...

«قطع» دلالت بر بریدن و جدا شدن دارد و قطیعه به معنای هجران و دوری است و قِطع- به كسر قاف- به معنای بخشی از شب است و مقطعات به معنای جامه‌های كوتاه است. معانی قطع در هیئت‌ها و نسبت‌های

«فصل» به معنای متمایز ساختن و جدا كردن یك شیء از دیگری، خارج شدن و بریدن و قطع است و فصل خصومات به معنای حكم به قطع نزاع است. این كلمه در هیئت باب تفعیل، مثلاً‌ در جمله «فصلت الشیء

«تأویل» برگرفته از ماده «اول» به معنای بازگشت است. ابن فارس می‌نویسد: «آل یؤول‌ ای رجع قال یعقوب یقال اول الحكم الی اهله الی ارجعه وردّه الیهم»: آل به معنای بازگشت است. یعقوب گوید جمله «اوّل الحكم الی...

«بیت» در لغت به معنای مسكن، بخشی از تركیبات شعر و خانواده فرد است كه شب نزد آنان است. راغب معتقد است: كلمه بیت در اصل مأوای شبانه انسان بوده است، سپس بر مسكن بدون اعتبار قید شبانه اطلاق

«بنیان» برگرفته از كلمه «بنی» به معنای بنا و ساختمان است و به اعتقاد ابن فارس معنای اصلی آن ساختن شیء با ضمیمه كردن بعضی از اجزای آن با بعضی دیگر است.

جمع «بلد» بلدان و جمع «بلدة» بلاد است. بلد بر هر سرزمینی اطلاق می‌شود، چه آباد باشد و چه غیر آباد، چنان كه در قرآن آمده است: «إلی بَلَدٍ مَیِّتٍ» یعنی به سرزمینی كه در آن گیاه و چراگاه نباشد.

«بلاء» برگرفته از «بلی» در لغت دارای دو معنای اصلی است كه بقیه معانی به این دو برمی‌گردد: 1. كهنه شدن و فرسودگی؛ 2. امتحان و اختبار. بلا به معنای امتحان در هر یك از خوبی‌ها و بدی‌ها جریان دارد.

«بغی» در لغت در كاربردهایش معانی مختلفی به خود گرفته است. جوهری می‌نویسد: بغی به معنای قهر و غلبه و سلطه یافتن است و بغیِ جراحت ورم كردن و فاسد شدن است و بغی حكمران ظلم و ستم است و در