وب1 چیست؟ وب یا تور جهان گستر یکی از مهمترین و کاربردی ترین ابزار و خدمات موجود در اینترنت می باشد،وب مانند دیگر خدمات شبکه ای بر اساس معماری سرویس دهنده/سرویس گیرنده است و از طریق آن می توان به گستره وسیعی از منابع اینترنتی دسترسی پیدا کرد. وب بر اساس نظام فرا رسانه ای[2] کار می کند،فرا رسانه ترکیبی از فرا متن[3]و چند رسانه ای[4] است. فرا متن عبارت از متنی است که از سایر متون در صفحه وب متمایز شده است و به منابع اطلاعاتی یا صفحات دیگر که توسط کاربر قابل دسترسی می باشد اشاره می کند،یعنی اگر کاربر بخواهد به صفحات دیگر دسترسی پیدا کند کافیست توسط اشاره گر ماوس خود بر روی متن متمایز شده کلیک کند تا صفحات دیگر وب برای وی قابل دسترس شوند. چند رسانه ای نیز ترکیبی از رسانه های مختلف مانند صدا،تصویر،فیلم،تصاویر متحرک و متن می باشد.این ترکیب ممکن است برای جذابیت و رساندن مفهوم منابع اطلاعاتی در صفحات وب به کار رفته باشد(ابراهیمی،1380). تعریف وب وب با تاریخ پانزده ساله خود در میان یکی از مهمترین و موثرترین فن آوری های قرن بیست و یکم قرار دارد و در واقع مجموعه ای بسیار پیچیده از انواع منابع اطلاعاتی است که بوسیله افراد متفاوت تولید می شود و توسط کاربران مختلف مورد جستجو قرار می گیرد(نوروزی،1385)به عبارت دیگر وب عبارتست از پیوند و اتصال فرامتنی صفحات با یکدیگر. این صفحات شامل منابع اطلاعاتی گوناگون در شبکه ها و سایت های مختلف در اقصی نقاط دنیا با نشانی های واحد موسوم به مکان یاب جهانی منابع[5]است. وب 2 چیست؟ وب تغییر کرده است. رویدادهای تازه ای در آن شروع شده اند و چه هیجان انگیز. موجی از یکنواختی بر وب حکمفرما شده بود اما مدتی است که حباب وب ترکیده است. در هفته های گذشته "وب 2" را دنبال می کردم. برای آنکه خیالتان را راحت کنم می توانم به سادگی بگویم "وب 2" یعنی gMail، AJAX، Shared Bookmarks، Tagging و ... اما همه "اینها که گفتم یعنی چه"؟ تعریف روشنی از "وب 2" وجود ندارد. اجازه دهید آنرا با طرح چند مثال و مقایسه، بیشتر بشکافیم. در "وب 1" سایتهایی توسط گروه کوچکی از تولید کنندگان محتوا برای خوانندگان بسیار راه اندازی شد. خوانندگان اگر درباره ویندور اطلاعات می خواستند به سایت مایکروسافت مراجعه می کردند، اگر خبر می خواستند به CNN سر می زدند و مواردی از این قبیل. به مرور زمان خوانندگان علاوه بر خواندن شروع به نوشتن کردند. مسیر وب به گونه ای شد که اشخاص تمایل بیشتری برای انتشار محتوا در وب پیدا کردند. آنها نظرات شخصی خود را منتشر کردند، از تجربیاتشان نوشتند، تحلیل کردند و همینطور آموزش دادند. در نتیجه ناگهان اطلاعات بسیاری در وب منتشر شد. بدین ترتیب پیگیری همه اطلاعات و مراجعه به همه سایتها و حتی سایتهای مورد علاقه برای خوانندگان غیر ممکن شد. آیا می توان پذیرفت که اطلاعات مهم به دلیل کثرت سایتها و کمبود زمان از دسترسی کاربران دور بماند؟ روشن است که پاسخ "خیر" می باشد. با طرح سوالات بسیار دیگری از این دست، کم کم نیاز به تغییر در "وب 1" احساس شد. به "وب 2" خوش آمدید! رویکرد جدید وب اینگونه است: اطلاعات به واحدهای کوچکتری از "محتوا" خرد می شود و بوسیله سایتهای بسیاری توزیع می گردد. وب جدبد "دنیای اسناد" نیست بلکه "دنیای داده" است. ما دیگر به دنبال منابع قدیمی اطلاعات نیستیم بلکه به دنبال ابزاری هستیم که واحدهای کوچک اطلاعات را به روشهای تازه و موثر جمع آوری و تلفیق کند و در اختیارمان قرار دهد. یک راه بسیار عالی برای درک بهتر "وب 2" بررسی ابزارهایی نظیر Google Earth, Google Maps, Microsoft Virtual Earth می باشد. به کمک این ابزار می توان کارتوگرافی، عکسبرداری ماهواره ای و جستجو در اینترنت را همزمان برای پاسخ دادن به پرسش "کجا؟" به خدمت گرفت. Google Earth اطلاعات هر مکان را از منابع مختلف جمع آوری می کند و با توجه به شرایطی که کاربر مشخص می کند، نمایش می دهد. Flicker را که سایتی معتبر برای مدیریت و به اشتراک گذاشتن عکس می باشد بررسی می کنیم. کاربران عکسهای خود را به کمک آن منتشر می کنند، سایز آن را تغییر می دهند، دسترسی به آن را مشخص می کنند، برای عکسهای خود و دیگران Tag (شناسه) تعریف می کنند. بدین ترتیب همه عکسها توسط خود کاربران دسته بندی و قابل جسجو می شوند. وب 3 يك‌وب مفهومي ره تكنولوژي هميشه تغييرات جديد دنياي ديجيتال را رقم مي‌زند. در سال‌هاي اخير «سيليكون ولي» تصوير جديدي را از دنياي وب در آينده به نمايش گذاشته است؛ يك تكنولوژي قدرتمند و هوشمند كه نياز آيندگان است. نسل آينده وب، نوع جديدي از اينترنت است كه با استفاده از محتوا و فرم‌هاي جديد، خدمات و امكانات متفاوتي را در اختيار كاربران قرار خواهد داد. اين روزها وب‌سايت‌ها مانند Facebook، youTube و ديگر شبكه‌هاي اجتماعي با استفاده از كاربري‌هاي وب 2 به دنبال دسترسي به مفاهيم جديد دنياي وب و اطلاعات بيشتر هستند. اين در حالي است كه كارشناسان و متخصصان ايجاد اينترنت براي فردا معتقدند كه در آينده نزديك دنياي وب قادر خواهد بود تا هر بخشي از زندگي روزمره كاربران را به دنياي ديجيتال و تكنولوژي مرتبط كند تا به اين وسيله نيازهاي كاربران آينده مرتفع شوند. در حقيقت اين همان تصويري است كه سيليكون ولي، از دنياي وب سال 2020 به تصوير كشيده است. گذر زمان و تغيير شرايط زندگي كاربران و به دنبال آن تغيير نوع نيازهاي آنها، در واقع تولد تكنولوژي جديد و متفاوتي را خبر مي‌دهد. در اين ميان اينترنت و دنياي وب به عنوان گسترده‌ترين و بزرگ‌ترين ابزار ارتباطي افراد، به طور طبيعي اولين نشانه‌هاي تغيير را بروز مي‌دهد. درست به همين دليل هم هست كه بعد از وب 2، مي‌بايد انتظار ظهور نسل‌ بعدي دنياي مجازي يعني وب 3 را هجي كنيم. با اين اوصاف اينكه وب 3 چيست و چه امكانات متفاوتي را در اختيار كاربران آينده قرار مي‌دهد، همان موضوعي است كه بسياري از كاربران علاقمند هستند، بدانند. وب معنايي براي دنياي‌ جديد زمان و گذر آن به سمت ايجاد مفاهيم جديد و تغييرات اساسي پيش مي‌رود. درست به همين دليل هم هست كه مفهوم جديدي از دنياي‌ مجازي به وجود آمده است.اين مفهوم جديد را كسي جز خالق وب‌جهاني نمي‌تواند ايجاد كند. بنابراين وب 3 اولين بار توسط «تيم برنرزلي» به كار برده شد تا توجه همه را به خودش جلب كند. مخترع اولين وب جهاني (‌World wide web) براي اولين بار مفهوم وب 3 را در سال 2001 با نوشتن مقاله‌اي علمي به وجود آورد و در عرصه عمومي مطرح كرد. برنرزلي عبارت «وب 3» را به عنوان مكاني كه در آن ماشين‌ها و دستگاه‌ها مي‌توانند صفحات وب را مانند انسان‌ها بخوانند، توصيف كرد. او حتي براي توضيح بيشتر يك آيينه متصل به وب را مثال زد كه امكان نمايش اخبار جديد منتشر شده در وب را به كاربرانش مي‌دهد! مفاهيم مختلفي براي وب 3 ارائه شده است كه همه به تكامل كاربرد وب و تعامل بيشتر آن از راه‌هاي متفاوت اشاره دارند.تيم برنرزلي اما وب‌3 را در يك عبارت «وب‌معنايي» تعريف كرده است. «وب‌معنايي» كه بسياري از كارشناسان براي تعريف وب‌3 بر سر آن توافق دارند، در حقيقت تحول گسترده‌اي از وب‌ جهاني است كه در آن مفهوم وب نه تنها در زبان طبيعي ظهور پيدا مي‌كند، بلكه در فرمي قابل درك و كامل براي توليد‌كنندگان بزرگ نرم‌افزار دنيا ارائه مي‌شود. وب‌3 همچنين حركت به سمت دسترسي وسيع به اطلاعات از طريق نرم‌افزارهايي غير از مرورگرهاي اينترنتي و حتي به وسيله تكنولوژي‌هاي مربوط به هوش مصنوعي است. وب‌3 در تعبير فرهنگ‌نامه‌هاي معتبر جهاني در واقع نسل سوم خدمات وب مبتني بر اينترنت است كه بر ارائه اطلاعات از طريق امكانات فيزيكي ماشين‌ها و دستگاه‌ها تاكيد مي‌كند تا به اين ترتيب تجربه‌اي خلاق و شهودي‌تر را براي كاربرانش به ارمغان مي‌آورد. نسل آينده وب ونرم‌افزارهاي عمودي به عقيده اغلب كارشناسان، وب 3 ارتباط زيادي با نرم‌‌افزارها و دامين‌هاي عمودي دارد. نرم‌افزارهاي عمومي مانند بازارها و صنايع عمودي با هدف حركت به سمت نيازهاي تخصصي‌تر و همگام با بازارهاي عمودي است كه بهترين نمونه آنها نرم‌افزارهاي مديريت خدمات هتل‌ها است.اين نرم‌افزارها اغلب در برابر نرم‌افزارهاي افقي كه براي كاربردهاي عمومي‌تر توليد مي‌شوند، به كار مي‌روند. به اين ترتيب تحليل‌گران دنياي وب معتقدند كه هنوز وب‌سايت‌هاي خدماتي و اجتماعي بزرگي كه كاربران بسياري را در اختيار دارند، نتوانسته‌اند به سمت عمودي‌سازي نرم‌افزارهاي خود پيش رفته و فاصله خود را با نسل آينده دنياي وب كمتر كنند. به عقيده اين افراد، وب 3 فرمول مشخصي دارد كه بايد الگوي عملكرد وب‌سايت‌هاي اين چنيني مانند Google قرار بگيرد. اين فرمول در واقع عبارت است از web3.0=4c+p+vs براساس اين فرمول وب 3 برابر است با محتوا، تجارت، اجتماع، مفهوم به اضافه شخصي‌سازي كه بايد با جست‌وجوي اينترنتي با نرم‌افزارهاي عمودي جمع شود. با اين اوصاف فرمول وب‌3 مي‌تواند راه پيش روي وب‌سايت‌هاي خدماتي بزرگ با گستره كاربران جهاني را به خوبي براي آنها تصوير كند.