باسلام. البته استرس، یک مفهوم پیچیده و چندبعدی است که می تواند ریشه ها و دلایل بسیار مختلفی داشته باشد. از یکطرف ممکن است عوامل ایجاد کننده ی آن، بسیار سطحی بوده و به راحتی با چند توصیه یا تکنیک رفتاری و فکری، قابل حل باشد و از طرف دیگر ممکن است استرس، حالت ثانویه و یکی از نشانه های یک مسئله ی روانشناختی مهم تر باشد. اما باتوجه به اینکه توضیحات بیشتری ارائه نکرده اید، فرض را بر این می گذاریم که استرس شما یک حالت معمول استرس است و به مسائل پیچیده تری مربوط نمی شود. من چندنکته را خدمت شما بیان می کنم اما توجه داشته باشید که بهترین اقدامی که می توانید برای حل مسئله ی خود داشته باشید، مراجعه ی حضوری به یک مشاور یا روانشناس است تا هم سنجش دقیقی از مسئله ی شما به عمل آید و ابعاد مختلف آن مشخص شود و هم مسئله ی شما در یک سیر منظم و گام به گام و جامع مورد مداخله و حل قرار بگیرد. یکی از موثرترین ابزارهای هرانسانی برای کنترل استرس، مدیریت درست افکار است. امروزه این یک اصل بدیهی در علم روانشناسی است که حالات هیجانی مانند اضطراب و استرس و ... مستقیماً ناشی از افکار و خودگویی های ذهنی ما هستند. البته ما معمولاً به این افکار توجهی نداریم چون ذهنمان به وجود آن ها عادت کرده است اما به پیامدهای هیجانی آن ها معمولاً توجه می کنیم. اگر هروقت که دچار استرس می شوید به خودگویی های ذهنی خودتان توجه کنید، متوجه می شوید که افکار استرس زایی در ذهن شما جریان دارند؛ افکاری که معمولاً متمرکز بر انتظار پیامدهای منفی در آینده، ترس از اشتباه کردن و سایر نگرانی ها هستند. بهترین راه کنترل این افکار، پاسخگویی به آن ها است. یعنی لازم است که شما اولاً عادت کنید که در موقعیت های استرس زا این افکار را شناسایی کنید و جریان آن ها در ذهنتان را تحت نظر بگیرید. سپس برخلاف آنچه که به آن عادت کرده اید، باید از پذیرش بی قید و شرط این افکار، دست بردارید و واقع بینانه بودن و سودمندی آن ها را به چالش بکشید. مثلاً در ذهنتان به خودتان بگویید: "من واقعاً چه شواهد واقع بینانه و قانع کننده ای را سراغ دارم که این فکر ممکن است درست باشد؟" یا "این فکر که نکند در آینده فلان اتفاق بیفتد، واقعاً چه سودی برای من دارد؟ من مجبور نیستم روی این فکر تمرکز کنم پس تمرکزم را روی کاری که الان دارم انجام می دهم می گذارم" و ... پاسخگویی به این افکار به شکل هایی مشابه آن چه که گفته شد و در عین حال سوق دادن سمت و سوی تفکرتان به کاری که در لحظه ی جاری در حال انجام آن هستید (به جای تمرکز بر پیامدهای احتمالی در آینده) می تواند تا حد زیادی از استرس های شما بکاهد. برای آشنایی جامع تر با تکنیک های فکری، هیجانی و رفتاری که می توانند در کنترل هیجان های منفی شدیدی همچون استرس نقش داشته باشند، شما را به مطالعه ی یک کتاب مفید در این زمینه نیز دعوت می کنم: "احساس بهتر، بهتر شدن، بهتر ماندن" تالیف دکتر آلبرت الیس.