شرط حق فسخ در بیع در صورت عدم پرداخت وجه چک ها

پرسش :

منزلى را طى چند فقره چک فروختم و در ضمن عقد شرط نمودم که در صورت عدم پرداخت هر کدام از چک ها حق فسخ داشته و مجاز به انتقال مورد معامله به غیر باشم، لکن خریدار قبل از سررسید چک ها اقدام به واگذارى ملک نموده وچک ها نیز در موعد مقرّر پرداخت نگردید. آیا اکنون مى توانم معامله را فسخ کنم و آیا خریدار مى توانست ملک را بفروشد؟

پاسخ :
بسمه تعالى: چون فروشنده شرط کرده بوده است که اگر چک به موقع وصول نشود، حق دارد مورد معامله را به دیگرى واگذار کند. این نوع شرط حاکى از آن است که نظر فروشنده این است که تا وصول چک مشترى از هر نوع نقل و انتقال امتناع ورزد. در این صورت بیع، فضولى مى شود و تا فروشنده ى قبلى راضى نشود، بیع دوم نافذ نیست. والله العالم

منبع: استفتائات، آیت ‌الله العظمى سبحانی (دام ظله)، جلد اول، قم: مؤسسه امام صادق علیه ‌السلام، 1389.