کاوش در فلسفه تعلیم و تربیت هنگامی که کسی نقش فلسفه تعلیم و تربیت را در جامعه امروز ارزیابی می کند، نقش فلسفه را به طور کلی نیز می آزماید.

نظریه هنگامی به امر انتزاعی به معنای مطرود و پیچیده آن تبدیل می شود که نتواند بر کاربردهای عملی دلالت داشته باشد.

برخی از فیلسوفان تعلیم و تربیت دیدگاهی جامع‌تر درباره نظریه تربیتی را بر دیدگاهی که تنها بر حسب فلسفه تعلیم و تربیت باشد، ترجیح می دهند.

نظریه‌ها تنها با جنبه‌های بخصوصی از موقعیت تربیتی سر و کار دارد و از همین رو از ایجاد جامعیت و یکپارچگی ناتوان است.

نظریه همچنین ما را در دستیابی به چشم اندازی جامع‌تر کمک می‌کند. ما را یاری می رساند تا آنچه را در حال انجام آن هستیم یا می‌توانیم انجام دهیم، ارزیابی کرده یا در چشم انداز خود جای دهیم.

توجه تعدادی از فیلسوفان تعلیم و تربیت آن قدر که بر مشارکت فعال در حل مسائل مهم اجتماعی متمرکز شد، بر موضوعات انتزاعی فلسفی تمرکز نیافت. دغدغه برای تحقیقات جدی فلسفی اولویت مهمی دانسته نشد.

معرفت در فرهنگ واژگان، مشتمل بر عموم دانسته‌های بشر در حوزه‌های مختلف دانش و آگاهی است. بدین ترتیب، معرفت در لغت مترادف «مطلق علم و آگاهی» است.

طبقه بندی ارزش‌ها به ارزش‌های تربیتی، دینی، اخلاقی، سیاسی و نظایر آن بر همین اساس صورت می پذیرد. بدیهی است نوع و کیفیت ارزش گذاری در این ساحتها از یک مورد تا مورد دیگر متفاوت است.

امروزه، فیلسوفان مسلمان در برداشت خود از فلسفه عموما بر عوامل و عناصری چون احوال موجود مطلق، احکام کلی وجود و موجود، وجود حقیقی، موجود بما هو موجود، برهان، علل و اسباب کلی و جود و نظایر آن تأکید می ورزند.

لازم است برای فهم و درک فلسفه تعلیم و تربیت، ابتدا مفهوم مفردات و اجزای این عنوان، یعنی فلسفه و تعلیم و تربیت به طور مجزا از جنیه لفظی و حقیقی روشن شود تا درک مبانی و اصول و مسائل ناظر به فلسفه تعلیم و...