ارسطو آموزه جوهر را عمدتاً در دو كتاب مقولات و متافيزيك مطرح كرده است. مطالعة اين دو كتاب، ممكن است اين مطلب را به ذهن متبادر سازد كه گويا ملاك‌هاي مطرح شده براي جوهر، در اين دو كتاب، كاملاً برهم منطبق...

تفاوت ميان قضاياي حقيقيه و خارجيه، در اين است كه قضاياي خارجيه، صرفاً از موجودات سخن مي‌گويند، اما قضاياي حقيقيه موجودات فرضي را نيز شامل مي‌شوند، موجوداتي كه در عالمِ واقع، موجود نيستند. فيلسوفان و منطق‌دانان،...

در اين ديدگاه، عقل نظري و عقل عملي- علاوه بر يگانگي در ماهيت ادراكي- ازجهت متعلّق هم يكي‌اند؛ و اساساً عقل عملي همان عقل نظري است كه به واسطة هستي يافتن معقول، و عملي شدن آن، موصوف به «عقل عملي» مي‌شود....

«عقل»، حكمت، فلسفه، علم، و قوّه نفساني در تفكرات فلاسفة يونان به «نظري» و «عملي» تقسيم شده است. برخي دانشمندان مسلمان ماهيت عقل نظري و عقل عملي را يكي دانسته، و هردو را از سنخ درك و تعقّل پنداشته‌اند؛...

نفس و بدن در انسان‌شناسي ملّاصدرا، چه رابطه‌اي با يكديگر دارند؟ آيا آنها دو موجود بيگانه از يكديگر به حساب مي‌آيند كه بر اثر فشار بيروني، در كنار هم قرار گرفته‌اند و هيچ تناسبي با هم ندارند؟ يا به صورت...

متون ديني انسان را به «خودشناسي» و «خودآگاهي» فراخوانده و بر پيوند ژرف ميان «خودشناسي» و «خداشناسي» تأكيد ورزيده‌اند. افضل‌الدين كاشاني (از حكماي قرن هفتم) و ملّاصدرا (پايه‌گذار «حكمت متعاليه»)، هركدام...

باتوجه به مطالب پيش‌گفته درباره تحليل حكايت و براساس روش‌شناسي بحث حكايت، مي‌توان مراحل زير را براي دست‌يابي به تعريف دقيق حكايت درنظر گرفت: اول: در فرآيند حكايت، انتقال از چيزي (صورت ذهني) به چيزي ديگر...

عموم فلاسفة مسلمان براين باورند كه صورت‌هاي ذهني بالفعل، از ماور‌اي خود حكايت دارند وآنرا امري بديهي تلقّي مي‌كنند؛ امّا ديدگاه استاد مصباح دراين باره متفاوت است. دراين نوشتار، كوشش شده است تا در سخنان...

گسترش و فراواني معارف بشري و محدوديت فرصت‏ها، ضرورت مطالعات و بررسي‏هاي دقيق و مختصر را ايجاب مي‏كند. در عرصه گسترده فلسفه و حكمت اسلامي، متون و انديشه‏مندان بسياري وجود دارند كه بررسي همه آنها امري محال...

همه مطالب مقاله حاضر با قصد بررسي صحت و يا سقم نسبت انكار معاد جسماني به ابن‌سينا با استناد به اقوال وي در كتاب «شفا» و «نجات» و آثار ديگر او تدوين شده است. حاصل كلام وي در مجموعه آثارش اين است كه معاد...