پیش نیازهای یک مطالعه‌ی تاریخی

همان طور که سیستم عامل در رایانه، فضا را برای کاربر تعریف کند، یک مورخ هم باید مبانی نظری پیدا کند که همان فلسفه‌ی تاریخ نام دارد. کسی که مبانی...

Saturday, October 14, 2017

دغدغه‌ی کتابت/ نگارش در سده‌های نخست اسلامی

در تحلیل این ویژگی یعنی تمرکز بر مسئله‌ی نگارش، لازم است به دو متغیر مهم توجه ویژه شود؛ یکی «زبان نگارش» و دیگری «ماندگاری» آن.

Saturday, October 14, 2017

ابن حزم اندلسی و نقد تاریخی

علم در تمدن اسلامی در چهارچوب‌های خاص نظری مربوط به حوزه علم قرار داشته است. آنچه مسلم است این كه علم در این دوره، بر پایه دو چیز، نخست آموزه‌های...

Tuesday, October 10, 2017

اندیشه و تفكر مقدسی درباره‌ی علم و نظر

بحث علم در تمدن اسلامی یكی از بحث‌های كلیدی است، از آن روی كه علم دریچه شناخت جهان است و این شناخت مقدم بر عمل است و در نهایت در تعامل با عمل...

Tuesday, October 10, 2017

نخستين انسان در ايران

اين مقاله به زبان ساده و بطور مختصر، به موضوع حضور نخستين انسان در ايران مي‌پردازد. پژوهشگران، تاريخچه و روند پيدايش و زندگي انسان را از ابتدا...

Saturday, August 19, 2017

تپه‌ی باستانی‌

نام تپه‌ای است که بر فراز تپه‌ای باستانی‌تر که نام آن مشخص نیست، قرار دارد. آلتین تپه (Altin-Teppe) دارای دو برج و دیوارهای خشتی قدیمی به ضخامت...

Thursday, June 29, 2017

تاريخ ‌نگاري شيعيان

تاريخ نويسي و به طور کلي تأليف کتاب در اسلام به وسيله‌ي شيعيان آغاز گرديد. صحابه و تابعين از صدر اسلام، اخبار مربوط به سنت و سيره و اقوال و افعال...

Monday, May 22, 2017

تاریخ نگاری در دوره‌ی ‌ایلخانی

حكایت است كه استادی به گفتن درس تاریخ مشغول بود و اندر فواید آن سخن می‌گفت كه ناگاه دید یكی از شاگردانش به خوابی عمق فرو رفته است. دستی به شانه‌ی...

Monday, April 17, 2017

تاريخ بيداري ايرانيان

تاريخ بيداري ايرانيان، کتابي تاريخي به زبان فارسي نوشته‌ي محمد بن علي محمد شريف معروف به «ناظم الاسلام کرماني» (1242-1337 ق)، روحاني آزاديخواه...

Thursday, March 16, 2017

تجارب الأمم

تجارب الامم، کتابی تاریخی به زبان عربی در شش جلد مفصل، نوشته‌ی حکیم و ادیب و مورخ و فیلسوف ایرانی شیعی ابوعلی احمد (320 یا 325-421 ق) فرزند محمد...

Thursday, March 16, 2017

مولوی احمد تتوی

تتوی = [تهتهوی = تهتوی سندی = تهتوی قاضی‌زاده] شیخ مولوی احمد (م 956 ق) فرزند نصرالله تهتوی سندی، از مورخان شیعه. وی در یک خاندان علمی حنفی مذهب...

Thursday, March 16, 2017

تاریخ یعقوبی

تاریخ یعقوبی، کتابی تاریخی به زبان عربی نوشته‌ی مورخ و جهانگرد احمد بن ابی‌یعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح کاتب عباسی معروف به یعقوبی (م 284 ق)....

Monday, March 13, 2017

تاریخ عالم آرای عباسی

کتابی تاریخی به زبان فارسی نوشته‌ی اسکندربیک ترکمانی (968-1043 ق) معروف به «منشی» که از بزرگان ترکمانان در آغاز دوره‌ی پادشاهی صفوی بود و نخست...

Monday, March 13, 2017

تاریخ طبرستان

تاریخ طبرستان، کتابی به فارسی در تاریخ ناحیه‌ی تاریخی طبرستان نوشته‌ی بهاءالدین محمد بن حسن بن اسفندیار کاتب آملی (م 618 ق). این کتاب که تنها...

Monday, March 13, 2017

تاریخ الأئمة

تاریخ الائمة، نام چندین کتاب و رساله که در تعیین روز ولادت و وفات، و اسماء و القاب، و شرح زندگانی و سیره‌ی ائمة اطهار (علیهم‌السلام) نگارش یافته...

Monday, March 13, 2017

تاریخ ابن اعثم

تاریخ ابن اعثم، کتابی تاریخی به زبان عربی، نوشته‌ی مورخ معروف شیعی ابو محمد احمد (م 314 ق) فرزند اعثم کوفی. یاقوت حموی از وی در معجم الادباء...

Monday, March 13, 2017

توین‌بی و بررسی برخی نظریات وی در فلسفه تاریخ

جوزف آرنولد توین بی مورخ و صاحب نظر پر آوازه در فلسفه تاریخ به سال 1889 در خانواده ای در لندن دیده به جهان گشود که مادرش و عمویش هر دو در آن...

Thursday, February 23, 2017

نقش ایران در تاریخ‌نگاری پیش از دوره‌ی مغول

ریشه‌هایی که ایران در گذشته دارد فقط در حدود سی‌سال پیش بر ما آشکار شد، و آن هنگامی بود که شاه سابق - در تاریخی که تا حدی با خودکامگی انتخاب...

Thursday, February 16, 2017

سال مار و ماه عقرب

یكی از بزرگان علمای ایران می‌گفته ایرانی‌ها ملت غریبی هستند. هر كس به ایشان خیلی بدی بكند در پیش آنها از اولیاءالله می‌شود. نه تنها اسكندر یونانی...

Sunday, January 15, 2017

افلاس مسرف و شكست مغرور

از زمان قدیم تمام حكمای اخلاق و پیران مجرّب ملتفت شده‌اند كه غرور و خودپسندی مفرط از بدترین امراض مهلك اخلاقی است و مبتلای خود را دچار بدبختی...

Saturday, January 14, 2017