گذری بر جریان‌ها و مکاتب مهم تاریخ نگاری غرب

طی قرن‌های 16 تا 18، هم زمان با پیشرفت‌های عقلی و علمی‌ بشر، شرایط برای تبدیل تاریخ به علم فراهم آمد. مورخان خواهان تبدیل تاریخ به دانشی کاملاً...

Saturday, October 17, 2015

توصیف، تبیین و تفسیر در تحقیقات تاریخی

همان گونه که قبلا گفته شد، دانش تاریخ به مانند بعضی از علوم اجتماعی دیگر جدیدالتأسیس نیست و همه‌ی اصول و مبانی آن در دوره‌ی معاصر شکل نگرفته...

Friday, October 16, 2015

پژوهش تاریخی، بحران روش

مبحث امروز ما بحران در روش شناسی تاریخ است. برای روشن شدن مقوله روش شناسی ابتدا باید به تعریف مفاهیم پرداخت. خلط مفهومی نابجایی میان روش شناسی...

Friday, October 16, 2015

برآوردن تاریخ مدخلی بر شناخت آرای هایدِن وایت

گذشته‌های تاریخی چگونه ایجاد می‌شود؟ آفرینش گذشته‌های تاریخی بدیهی به نظر می‌آیند؛ اما، ما مطمئنیم که مورخان کار خود را بازسازی می‌نامند نه آفرینش....

Friday, October 16, 2015

معرفت تاریخی، دیالکتیک عین و ذهن

آیا تاریخ ساخته‌ی دست مورّخان نیست؟ آیا به نتایج تحقیقات مورخان می‌توان اعتماد کرد؟ علل گوناگونی تحلیل‌های مورّخان چیست؟ آیا می‌توان امیدوار...

Friday, October 16, 2015

عینیت، گزاره‌های مقبول اهل تاریخ

موضوع نشست امروز ما شاید یکی از سهل‌ترین و در عین حال صعب‌ترین موضوع پژوهش‌های تاریخی است. موضوعی بسیار با اهمیت که از روزی که ارسطو تاریخ را...

Friday, October 16, 2015

درآمدی بر تخصص در تاریخ و تاریخ نگاری

روند تخصصی شدن علوم مسیری است که از عصر روشنگری، انقلاب صنعتی و چرخش دیدگاه‌ها نسبت به جهان اطراف خودنمایی کرد، تحت تأثیر تفکر تجربه گرایی (empiricism)...

Friday, October 16, 2015

پارادایم‌های روش شناختی مؤثر بر پژوهش‌های تاریخی

علم تاریخ به مانند بعضی علوم اجتماعی دیگر، جدیدالتأسیس نیست و همه‌ی اصول و مبانی آن در دوره‌ی معاصر شکل نگرفته و وارد فضای علمی‌ ما نشده است....

Friday, October 16, 2015

پارادایم‌های مؤثر بر تاریخ‌نگاری معاصر‌ ایران

برای اینکه بحث دارای چارچوبی مورد اجماع و توافق همه‌ی دوستان باشد و برای ورود به بحث و مقدمه‌ی آن، در بحث امروز، ابتدا با مشارکت حاضران، تعاریفی...

Friday, October 16, 2015

تاریخ فلسفه‌ی تاریخ

چگونگی بینش و نگرش نسبت به « علم تاریخ » در دوران حیات فکری بشر، از دوران باستان تا قرن بیستم، مطالبی ‌است که‌‌این مقاله سعی در تبیین مختصر آن...

Thursday, October 15, 2015

تاریخ و تاریخ ورزی

من از تعریف‌های سنتی تاریخ که در همه جا هست و از اشتقاق کلمه تاریخ و مسائلی از ‌این دست می‌گوید، می‌گذرم و به ساده‌ترین تعبیر در مورد علم تاریخ...

Thursday, October 15, 2015

در آستانه‌ی وقوع تاریخ

بیش از بیست سال است که دانشگاه کانزاس (The University of Kansas) مجموعه سخنرانی‌هایی در حوزه‌ی علوم انسانی برگزار می‌کند. نخست همه‌ی سخنرانان...

Thursday, October 15, 2015

درآمدی بر نقد تاریخی

مفهوم « نقد » یعنی بررسی و ارزیابی قدر و قیمت و یا ارزش چیزی و یا بررسی نقاط قوت و ضعف اثری، به منظور تعیین ماهیت و یا محدودیت‌های آن، یا تعیین...

Thursday, October 15, 2015

سرشت نقد تاریخی

نقد تاریخی جزو خلأهای معرفت تاریخی است. هر چه بحث درباره‌ی اصول نقد در حوزه‌ی ادبیات و هنر و سینما، گسترش یافته است؛ متأسفانه در حوزه‌ی تاریخی...

Thursday, October 15, 2015

دوره سازی در تاریخ

از مسائل با اهمیت اما مغفولِ تاریخ، دوره سازی تاریخی و شناخت تاریخی آن است. با وجود کاربرد بسیارِ انواع و اقسامِ دوره‌های تاریخی از سوی استادان...

Thursday, October 15, 2015

بنیان‌های مفهومی دوره بندی تاریخی

یکی از مباحثی که به نظر می‌رسد هم در معرفت شناسی تاریخی و هم روش شناسی تاریخی مؤثر و مهم است و می‌تواند دانشجو و محقق تاریخ را به سمت پژوهش...

Thursday, October 15, 2015

بازکاوی مفهومی دوران‌های تاریخی

در مورد تاریخ نوعی تقسیم بندی در دانشگاه و پژوهش‌ها به کار می‌بریم که متأثر از غرب است و آن تقسیم تاریخ به سه دوره‌ی باستان، میانه و معاصر است....

Thursday, October 15, 2015

ضرورت شناسایی ابعاد شخصیت امام خمینی (ره)

امام خمینی (رحمة الله علیه) شخصیت بزرگ و برجسته‌ای در تاریخ ایران و اسلام و حتی جهان به شمار می‌رود که به جرأت می‌توان گفت هنوز بسیاری از ابعاد...

Thursday, October 15, 2015

درآمدی بر تاریخ نگاری انقلاب اسلامی

از زوایای گوناگونی می‌توان در مورد تاریخ نگاری انقلاب اسلامی بحث کرد. ما هنوز به صورت متعین و ثابتی از تاریخ نگاری انقلاب اسلامی دست نیافته‌ایم...

Thursday, October 15, 2015

زمینه‌های تاریخ نگاری انقلاب اسلامی‌

بسیاری از صاحب نظران حوزه تاریخ، بر‌ این عقیده‌اند که هنوز زمان تاریخ نگاری انقلاب اسلامی ‌نرسیده است. این گروه معتقدند که تاریخ نگاری زمانی...

Wednesday, October 14, 2015