نقد ظاهربینان و اهل تقلید در مثنوی

در این قسمت مولانا کلام ظاهربینانی که منکر ورای حس هستند را رد می‌کند که می‌گویند: چون قیامت و رستاخیز، محسوس نیست و به حواس ما در نمی‌آید پس...

Friday, July 1, 2016

نقاش اندیشه‌ها و امعان نظر

حضرت حق (نقاش اندیشه‌ها) می‌فرماید:‌ ای بنده، ژرف‌اندیش باش. اگر خود بالاستقلال نمی‌توانی در اسرار جهان غور کنی دست کم در ظل عنایت و هدایت انسانِ...

Friday, July 1, 2016

رجحان بینش بر دانش و ارزش نسبی آگاهی‌ها در نگاه مثنوی

مقصود مولانا از این عنوان، رجحان بینش بر دانش و شهود بر استماع است. سالک باید خود را از مرتبه‌ی علم‌الیقین به عین‌الیقین و حق‌الیقین ارتقا دهد....

Friday, July 1, 2016

عقل و عشق در بیان مثنوی

مولانا باطل السحر و حلالِ مشاکلِ ذهنی و شخصیتی را چنگ زدن به عروةالوثقای عشق الهی می‌داند. فقط عشق حقیقی است که دهان وسوسه را می‌بندد. مرغابی،...

Friday, July 1, 2016

مست معرفت حق

اگر کسی مست معرفت حق و از نور باطن، نورانی باشد، هنگام سخن گفتن، نور آگاهی و معرفت باطنی، بازگوی آن سخن می‌شود و سخنش در شنونده اثر می‌کند. شیخ...

Friday, July 1, 2016

بینش شهودی عالی‌ترین مرتبه‌ی شناخت

اگر انسان، مورد عنایت حق قرار گیرد، حواس او قدرت و نفوذی می‌یابد که شاه‌شناس می‌شود و شاه حقیقت را در هر لباسی می‌شناسد. مولانا برای بسط این...

Friday, July 1, 2016

مثنوی و قسمت پنهانی و درونی وجود ما

بی‌شک عقول و دل‌ها به عالم بالا تعلق دارند و در حجاب جسم مستورند و با نور آن عالم زندگی می‌کنند. مولانا همان‌گونه که در مثنوی به کرات اشاره کرده...

Friday, July 1, 2016

تجدید عهد با پیمان ازلی

ما در گذرگاه دنیا برای رسیدن به عالم معنا و صحرای بی‌کران و بی‌چون حقیقت، در محکمه‌ی قاضیِ دادگر جمع شده‌ایم، تا دعوی «الست» و بلی گفتنم ثابت...

Thursday, June 30, 2016

عنایات و الطاف حضرت حق در بیان مثنوی

آن حالت جذبه‌ای که با ارشاد و هدایت تو به من دست داد، مانند سیلی بود که جسم مرا گرفت و تا ساحل دریای بخشایش الهی برد. من به هوای آن که از آبِ...

Thursday, June 30, 2016

حضور حضرت حق در هستی و انسان

شاه وجود (خداوند متعال) همیشه به طور نهانی همراه آنان بود، ولی او را آشکارا نمی‌دیدند. حضور حق تعالی در وجود انسان و جهان را می‌توان به عقل تشبیه...

Thursday, June 30, 2016

انسان عاشق محبوب حضرت حق

انسان‌های عاشقِ خدا کسانی هستند که هنگام نزول بلا نیز به سوی حق می‌روند و بر قهر او هم چون لطفش می‌نگرند. چنین کسانی محبوب و مقبول درگاه احدیّتند؛...

Thursday, June 30, 2016

نزدیک‌تر از من به من

تو‌ای انسان! حلقه‌ای از زنجیره خلق مدام و تبدل امثال هستی، تو در جهان کهنه پدیده تازه‌ای از آفرینشی. این پدیده‌ی تازه، مخلوقی است که می‌تواند...

Thursday, June 30, 2016

در نگاه مثنوی کافر و طاغی هم راهی به خدا دارند

مولانا معتقد است که کافر و طاغی هم راهی به خدا دارند. به خصوص در مورد فرعون می‌گوید: او خود می‌دانست که حب دنیا او را به ادعای خدایی کشانده است....

Thursday, June 30, 2016

حکمت و هدفمندی آفرینش در مثنوی

مولانا حکمت آفرینش را با مثال‌های ساده و محسوس بیان می‌کند. آفرینش برای آن است که از طریق آفریدگان، آفریننده را بشناسیم؛ همان طور که نقاشی، کوزه‌گری،...

Thursday, June 30, 2016

تفسیر کلمه «الله» در مثنوی

سخن از درگاهی است که همه‌ی هستی نیازهای خود را بدان درگاه عرضه می‌کند. این بار عرضه‌ی نیاز با طلب فهم از تفسیر کلمه‌ی الله آغاز می‌شود: سیبویه...

Thursday, June 30, 2016

حکمت اوصاف الهی در مثنوی

خداوند از آن‌رو خود را سمیع نام نهاده تا بدانی پروردگار هر آن‌چه گویی می‌شنود و لب از سخنان زشت و رکیک فرو بندی. هم چنین خدا بدین جهت خود را...

Thursday, June 30, 2016

مثنوی و تابیدن نور الهی بر انسان

اگر نور حق بر بنده‌ای بتابد، حتی اگر بنده قادر به ادراک آن نباشد، در او اثر می‌گذارد؛ چنان که کور اگر نور آفتاب را نبیند، گرمی آن را احساس می‌کند....

Thursday, June 30, 2016

معرفت توحیدی در مثنوی

کسی که به حقیقتِ وجود معرفت و آگاهی دارد، هستی واحد بی‌چون و چند، می‌بیند و غرقه‌ی این بحر است. «رنگ» در این جا قیود و نشانه‌های حیات این جهانی...

Thursday, June 30, 2016

تجلی قدرت حق در بیان مثنوی

ای ساده لوح! حتی حرکت بادهای جزئی و ضعیف، بدون تو و حرکت بادبزن امکان ندارد. تأثیر و دخالت جان و جسم ما نیز نفس را پدید می‌آورد و همین نفس را...

Thursday, June 30, 2016

توصیه مثنوی به غافل نشدن از پروردگار

سخن از اسباب ظاهری و اسباب باطنی است، مولانا می‌گوید: حرارت، آب را بخار می‌کند و سرما بخار را آب می‌کند، اما در آن جا صحبت از این علت‌ها و معلول‌ها...

Thursday, June 30, 2016