مسؤولیت جاعل و سارق چک

پرسش :

شخصی با جعل امضای عده‌‌ای از مسؤولین مملکتی توانسته مبلغ معتنابهی از بانک اعتبار کسب نماید. بر همین اساس، بانک نیز شماره حسابی به عنوان اعتبار در اختیار فرد مذکور قرار می‌‌‏دهد تا این فرد به وسیله چک (دسته چکی که بانک به وی تحویل داده) هرگاه خواست بتواند از اعتبار مربوطه استفاده نماید. پس از مدتی، فرد دیگری با سرقت دسته چک شخص قبلی و با جعل امضای وی موفق می‌‏شود مبلغی را از اعتبار مذکور اخذ و استفاده نماید. حال این سؤال مطرح است که؛ آیا فرد اوّل و دوّم هر دو به طور تضامنی ضامن مبلغ اخذ شده هستند تا بانک بتواند از هر دو نفر مطالبه نماید، یا این‌که در فرض مذکور تنها دوّمی ضامن است و ضمانی برای اوّلی متصور نیست؟

پاسخ :
ضمان بر کسی است که مبلغ را اخذ نموده و دیگری ضامن نیست هر چند مجرم و قابل تعقیب و مجازات است مگر در صورتی که بانک را مغرور کرده باشد که در این صورت قرار ضمان بر او است.

منبع: ره توشه قضایی (استفتائات قضایی از محضر امام خمینی رحمه ‌الله)، نشر قضا، 1390.