احکام مزارعه | سوال چهار

پرسش :

اینجانب پیرمردى هشتاد ساله هستم مدت شصت سال است که در زمین شخصى مشغول کشاورزى مى باشم و سهم مالکانه را نیز سالیانه به او پرداخت مى کنم و در زمین مذکور تعداد شش درخت گردو کاشته ام که بارور شده اند و سالیان قبل نصف محصولات گردو و زمین را به ایشان مى دادم، اکنون صاحب زمین مى گوید طبق قانون اسلام چون درختان گردو در زمین اینجانب مى باشد تمام محصول گردو مربوط به من است، با توجه به اینکه محصول گردوى مذکور در انجمن اسلامى به طور امانت گذاشته شده تا پاسخ شرعى اخذ گردد، تمنا دارم براى حفظ حقوق دو مسلمان بفرمایید محصول گردو به صاحب زمین مى رسد یا به کسى که درختان گردو را غرس کرده است؟ و اگر به صاحب زمین مى رسد به چه عنوان؟

پاسخ :
درخت گردو ملک هرکس هست گردو هم ملک او است. اگر از مال مالک زمین غرس کرده اید از او است و اگر از مال خودتان غرس کرده اید از شما است و در صورت اول مالک باید اجرت عمل شما را بدهد و در صورت دوم شما اجرت زمین مالک را باید به او بدهید.

​​​​​​​منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.