احکام ارث | ارث زوجین: سوال ده

پرسش :

خانمى سى سال قبل با فوت شوهرش مالک یک هشتم اعیانى تعدادى درخت گردو و متفرقه در دو پلاک زمین مشجّر گردیده، و در این مدت حاضر به تقویم و دریافت بهاى سهم الارث خود نشده، و هر ساله یک هشتم از محصول سردرختى...

پاسخ :
1 ـ در مورد سؤال، با فرض وجود ولد براى شوهر، زوجه یک هشتم از اموال منقول و یک هشتم از قیمت بنا و اشجار را به قیمت روز موت زوج، از زوج خود ارث مى برد. و اگر هنگام موت شوهر اشجار بهره و ثمره موجودى داشته باشد، از عین آن بهره و ثمره نیز یک هشتم ارث مى برد. و اما از بهره و ثمره سالهاى بعد بکلّى ارث نمى برد. و چنانچه ورثه میت رضایت ندهند باید عوض هرچه را که برده به ورثه برگرداند. و در صورتى که ورثه، در آن زمان، قیمت اشجار و بنا را به زن نداده باشند، الآن باید قیمت همان روز را بدهند، نه قیمت امروز را. و اشجار آن روز نیز با قیمت آن روز با فرض بقا، قیمت شود. و خود زمین را نباید قیمت کرد، چون زوجه از زمین ارث نمى برد. نه عیناً و نه قیمتاً.

2 ـ زن مالک یک هشتم عین اشجار نیست، تا اختیار فروش در دست او باشد. و سهم او یک هشتم از قیمت اشجار است. و حق امتناع از گرفتن قیمت را ندارد.

3 ـ مالک قیمت همان سى سال قبل است.

منبع: جامع المسائل، استفتائات آیت الله العظمی محمد فاضل لنکرانی (ره)، جلد اول، قم: امیر العلم، 1383.