شک در تأثیر امر به معروف

پرسش :

اگر در موقعیتی شک کنیم که امر به معروف و نهی از منکر تأثیر دارد یا نه، چه وظیفه ای داریم؟

پاسخ :
همه مراجع (به جز سیستانی): در فرض احتمال اثر و اجتماع سایر شرایط امر به معروف واجب است.[1]
 
آیت الله سیستانی: بر همه افراد جامعه لازم است که اگر با کارِ حرام یا ترکِ واجبی مواجه شدند بی تفاوت نباشند و انزجار و ناراحتی خود را با گفتار یا کردار و مانند آن، ابراز نمایند و این مقدار بر همه مکلّفین، واجب عینی است. و در مواردی که فرد احتمال تأثیر در امر به معروف و نهی از منکر نمی دهد، اظهار ناراحتی و ابراز انزجار قلبی از ترک واجب یا ارتکاب حرام، بنابر احتیاط، واجب می باشد.[2]
 
تبصره: در موارد بسیار کم نهی از منکر اثر ندارد و در غالب موارد اگر امر به معروف به طور صحیح اجرا شود تأثیر گذار است، خصوصاً مراحل اولیه امر به معروف که با لسان خوش و گفتار نیکو با فردی صحبت شود و عیب و گناه او تذکر داده شود، بسیار تأثیرگذار است، (وَ ذَکِّرْ فَانَّ الذِّکْری‏ تَنْفَعُ الْمُؤْمِنینَ)[3].
 
پی نوشت:
[1]. امام، توضیح المسائل، م 2786 و 2791 و استفتائات، ج 1، امر به معروف، س 1؛ خامنه‌ ای، سایت،احکام موضوعی، امر به معروف؛ مکارم، توضیح المسائل، م 2414؛ صافی، توضیح المسائل، م 2860 و 2862؛ نوری، توضیح المسائل، م 2784 و 2789؛ فاضل، توضیح المسائل، م 2119 و 2124؛ بهجت، توضیح المسائل، م 1608.
[2]. سیستانی، توضیح المسائل، ج 1، م 2205 و 2215.
[3]. ذاریات(51)، آیه 55.

منبع: احکام امر به معروف، علی گرجی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، نشر معارف‫، ۱۳۹۵.