احکام بیع | خیار تخلف شرط: سوال سه

پرسش :

به خاطر فقدان سیستم بانکى پیشرفته در افغانستان، در بین مهاجرین افغانى مقیم کشورهاى دیگر مرسوم است که براى نقل پول هاى خود به افغانستان به تجّار متوسّل مى شوند. بدین صورت که ارزهاى کشور مقیم را به تجّار داده و از آنها مى خواهند که در وقت معیّن معادل آن را به پول افغانى به افراد مورد نظرشان در افغانستان بپردازند. بعضى از تجّار ورشکست شده بدون این که استفاده اى از این پول برده باشند معادل ارز خارجى را در وقت معیّن (که قرار داده شده) نمى پردازند. و این در حالى است که به خاطر نوسان ارز در مقابل واحد پول افغانستان صاحبان پول (کارگران مهاجر) دچار ضرر و زیان شده و براى جبران آن تقاضاى غرامت مى کنند. و بعضى نیز خواهان فسخ معامله شده، و عین پول پرداخته شده را مطالبه مى کنند. حال سؤال این است که آیا: الف) آنان مى توانند معامله را برهم بزنند؟ ب) آیا مى توانند از تاجر مذکور که از شرط تخلّف کرده و موجب ضرر و زیان شده ادّعاى جبران ضرر کنند؟

پاسخ :
مى توانند معامله را فسخ کنند و نیز مى توانند در صورت نوسان شدید قیمت، تفاوت را بگیرند.

منبع: استفتائات جدید، آیت‌‌ الله العظمی مکارم شیرازی دام ظله، جلد 4، تهیه و تنظیم: ابوالقاسم علیان نژادی، قم: انتشارات امام علی بن ابی‌طالب علیه ‌السلام، 1393.