احکام قضایی | قصاص: سوال سیزده

پرسش :

در صورتى که شخص محکوم به قصاص عضو مماثل نداشته باشد بفرمایید: الف - با توجه به این که عضو ناسالم در برابر عضو سالم قصاص مى‌شود آیا مثلاً چشم کسى که به حسب ظاهر سالم است ولى بینایى ندارد عضو ناسالم محسوب مى‌شود یا چنین فردى فاقد عضو به حساب مى‌آید؟ ب - اگر جانى، فاقد بینایى چشم راست باشد و چشم راست کسى را کور کرده باشد، آیا چشم چپ او به عنوان قصاص کور مى‌شود یا خیر؟ ج - اگر سلب بینایى با کندن حدقه باشد و خود جانى حدقه چشمش سالم است ولى بینایى ندارد، هنگام قصاص تکلیف چیست‌؟ (آیا حدقه در مقابل حدقه قصاص مى‌شود و نسبت به سلب بینایى دیه اخذ مى‌گردد یا حکم دیگرى دارد)؟

پاسخ :
مفروض مسئله عضو ناسالم محسوب مى‌شود و تفاوت دیه باید پرداخت شود.

- در مفروض مسئله: نمى‌توان چشم چپ جانى را بجاى چشم راست کور کرد زیرا در این مورد اعتداى به مثل در دو بعد منفى است اول این که چشم چپ و راست مماثلت کامل ندارند و دوم که مهمتر است این است که جانى با از دست دادن چشم چپ بینایى را بطور کلى از دست مى‌دهد و حال آن که جانى نیمى از بینایى مجنى علیه را از بین برده است بنابراین انتقال به دیه مى‌یابد و درست است که جانى یک چشم مجنى علیه را کور کرده ولى در مفروض مسئله اگر مجنى علیه چشم بیناى جانى را کور نماید در این صور نابیناى مطلق خواهد شد.

- در مفروض مسئله: حدقه در مقابل حدقه است و نقض آن با پرداخت تتمه دیه جبران مى‌شود.

منبع: احکام قضایی بر مبنای قرآنی، محمد صادقی تهرانی، ناشر: شکرانه، قم، 1392 ش.