انگیزه های روانی و اجتماعی رهبانیت

پرسش :

انگیزه های روانی و اجتماعی شکل گیری و گسترش «رهبانیّت» چیست؟

پاسخ :
به نظر مى رسد و تاریخ هم گواهى مى دهد که «رهبانیّت» یک نوع واکنش منفى روانى در برابر شکست هاى اجتماعى بود؛ زیرا مى دانیم شکست یک فرد یا یک ملّت، گاهى به صورت یک عامل سازنده، تجلّى مى کند و فرد یا جامعه را به سراغ شستشوى نقطه هاى ضعف مى فرستد که این، مخصوص افراد و جوامعى است که ذاتاً مثبت و فعّال باشند؛ ولى گاهى، سرچشمه یأس و بدبینى و گریز از اجتماع و پناه بردن به تخیّلات و جستجوى اهداف نهایى در عالم خیال مى گردد، و این در مورد افرادى است که منفى، تنبل و ناتوان بار آمده اند؛ البتّه گاهى مى شود که افراد تن پرور و بى عُرضه نیز زیر پوشش عنوان رهبانیّت، چهره اصلى خود را پنهان مى سازند، و تنبلى و تن پرورى را به عنوان یک عمل مقدّس مذهبى منعکس مى کنند.

منبع: پیدایش مذاهب، مکارم شیرازى، ناصر، مدرسه امام على بن ابى طالب(علیه السلام)، قم‏، 1384 شمسی، چاپ: اول‏، ص 55.