پاسخ به شبهه ای پیرامون لغات غیرعربی قرآن

پرسش :

شبهه:‌ در آیه‌ی سوم از سوره یوسف و هفت آیه دیگر از قرآن گفته شده: قرآن به عربی نازل شده است در حالی که عملاً بیش از سیصد واژه‌ی غیرعربی در قرآن وجود دارد. آیا این، تناقض در گفتار و عمل نیست؟

پاسخ :
جواب شبهه:‌  
مراد از عربی بودن قرآن کریم، آن است که ادبیات قرآن کریم، طبق ادبیات عرب (یعنی طبق قواعد صرف و نحو و معانی و بیان) است و این منافاتی با ورود لغات غیرعربی در قرآن کریم ندارد.
 
از باب مثال: گلستان سعدی که یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی است، با این جمله شروع می ‌شود:
منّت خدای را عزّ و جلّ که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش مَزید نعمت، هر نفسی که فرو می ‌رود مُمدّ حیات است و چون برمی ‌آید مفرّح ذات، پس در هر نفس دو نعمت موجود و بر هر نعمت، شکری واجب، از دست و زبان که برآید، کز عهده‌ی شکرش بدر آید.
 
در همین پاراگراف اوّل از کتاب گلستان سعدی چند واژه‌ی عربی مشاهده می ‌کنید، در حالی که این کتاب از شاهکارهای ادبیات فارسی به حساب می ‌آید.
 
خلاصه‌ی جواب:
مراد از عربی بودن قرآن کریم، ادبیات آن است و این که بیش از سیصد واژه‌ی غیرعربی در آن دیده می ‌شود هیچ ضرری به عربی بودن آن نمی‌ زند، کما این که نمونه‌ های فراوانی در ادبیات فارسی و زبان‌ های دیگر دیده می‌ شود. با این بیان، تناقضی بین آیات ذکر شده قرآن کریم نیست. (1)
 
در اینجا به اختصار به این مطلب اشاره می ‌کنیم که: عربی بودن قرآن کریم براساس این اصل کلی است که خداوند در آیه‌ی 10 سوره‌ی مبارکه‌ی ابراهیم فرمود: «وَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ» ما هیچ پیامبری را جز به زبان قومش نفرستادیم و چون پیامبر اکرم (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در میان مردم عرب ظهور کردند، پس باید قرآن کریم هم به زبان عربی نازل می ‌شد.
 
پی‌نوشت:
1- تفسیر قرآن، بیان دکتر محمدعلی انصاری ذیل تفسیر آیه‌ی 11 سوره‌ی مبارکه‌ی مؤمنون
 
منبع‌: پاسخ به شبهات اینترنتی (پاسخ به شبهاتی که سایت های ضد اسلامی و ضد شیعی منتشر کرده‌ اند)، هادی کُردان، جلد اول، تهران: انتشارات شارق، چاپ پنجم، 1389ش.