انتظار فرج در احادیث منقول از حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام

بله، حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام راوی احادیثی پیرامون انتظار فرج بوده اند که در ذیل به دو مورد از این احادیث شریف اشاره می گردد:
 
حدیث یک: کمال الدین: حدّثنا علیّ بن أحمد بن موسى الدَّقّاق، قالَ: حدَّثَنا محمّد بن هارون الصّوفی، قال: حدَّثَنا أبو تُراب عبداللَّه بن موسى الرویانی، قال: حدّثنا عبدالعظیم بن عبداللَّه بن علیّ بن الحسن بن زید بن الحسن بن علیّ بن أبى طالب علیهم السلام، قالَ: دَخَلتُ عَلى سَیِّدى مُحَمَّدِ بنِ عَلِیِّ بنِ موسى بنِ جَعفَرِ بنِ مُحَمَّدِ بنِ عَلِیِّ بنِ الحُسَینِ بنِ عَلِیِّ بنِ أبى طالِبٍ علیهم السلام وأنا اُریدُ أن أسأَلَهُ عَنِ القائِمِ، أهُوَ المَهدِیُّ أو غَیرُهُ؟ فَابتَدَأَنى فَقالَ لى:... أَفضَلُ أعمالِ شیعَتِنا انتِظارُ الفَرَجِ.ٍّ[۱]
 
حدیث دو. الکافى: عن الحسین بن علیّ العلوى، عن سهل بن جمهور، عن عبدالعظیم  بن عبد اللَّه الحسنى، عن الحسن بن الحسین العرنى، عن علیّ بن هاشم، عن أبیه، عن أبى جعفر علیه السلام، قال: ما ضَرَّ مَن ماتَ مُنتَظِراً لِأَمرِنا ألّا یَموتَ فى وَسَطِ فُسطاطِ المَهدِىِّ وعَسکرِهِ! [۲]
 
ترجمه حدیث اول
حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام: خدمت حضرت امام جواد علیه السلام رسیدم و قصد داشتم که از ایشان در باره «قائم» بپرسم که آیا او مهدى است یا دیگرى؟ قبل از این که موضوع سؤال را مطرح کنم، ایشان خود آغاز به سخن نمودند و فرمودند:
«... بهترین اعمال شیعیان ما، انتظار فرج است».
 
ترجمه حدیث دوم
حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام - به سند خود -: حضرت امام باقر علیه السلام فرمودند:
«کسى که در انتظار فرا رسیدن دوران ما بمیرد، نمردن در خیمه هاى مهدى علیه السلام و لشکرگاه او برایش زیانبار نیست».
 
شرح
احادیث فراوانى در باره اهمّیت و ارزش «انتظار فرج» از اهل بیت علیهم السلام نقل شده است، از جمله این دو حدیث که حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام در سلسله سند آنها قرار دارد. بر اساس حدیث اول، فضیلت انتظار فرج، برابر است با فضیلت همراهى با امام عصر علیه السلام هنگام قیام ایشان براى تشکیل حکومت جهانى اسلام، و طبق حدیث دوم، در عصر غیبت، هیچ عملى به اندازه انتظار فرج، ارزش ندارد.
 

 
آنچه در زندگى بسیارى از کسانى که خود را «منتظر» تصوّر مى کنند دیده مى شود، این است که انتظار دارند امام زمان علیه السلام ظهور کند و با اعجاز الهى، متکبّران را از بین ببرد و رفاه، آسایش و عدالت را در جهان بگسترد و بعد به آنها بگوید: «بفرمایید! سفره آماده است!»، همان طور که بنى اسرائیل به موسى علیه السلام گفتند: (تو و خدایت بروید و با دشمنان بجنگید. ما این جا نشسته ایم).[۳]
 
این نوع انتظار، انتظار واقعى نیست؛ بلکه اصلاً انتظار نیست. انتظار، یعنى چشم به راه بودن، و چشم به راه بودن هر کس، متناسب با رهاورد اوست. رهاورد امام عصر علیه السلام، قیام براى بر پا داشتن ارزش هاى انسانى و در رأس آنها، عدالت اجتماعى است. بنابراین، انتظار واقعى، به معناى آمادگى براى همراهى با امام عصر عجّل الله تعالی فرجه الشریف در گسترش توحید و حاکمیت اسلام بر جهان است.
 

 
وظیفه منتظران حقیقى
مقتضاى انتظار حقیقى، زمینه سازى فرهنگى براى جهانى شدن اسلام به رهبرى امام مهدى علیه السلام است؛ زیرا انقلاب مهدوى، بزرگ ترین انقلاب فرهنگى در جهان است، و هنگامى امام زمان علیه السلام ظهور خواهد کرد که زمینه براى چنین تحوّل بزرگى فراهم باشد. بنابراین، نخستین مسئله در زمینه سازى جهت برقرارى حکومت مهدوى، یافتن راه هاى گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام در جهان است، که خوشبختانه آنان خود، این راه ها را نشان داده اند. این راه ها عبارت اند از:
 
۱. انتقال معارف اهل بیت علیهم السلام به جهانیان
نخستین راه گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام، انتقال معارف این خاندان در زمینه هاى اعتقادى، اخلاقى و عملى به جهانیان است. عبدالسلام بن صالح هروى مى گوید: از حضرت امام رضا علیه السلام شنیدم که فرمودند:

«رَحِمَ اللَّهُ عَبداً أحیا اَمرَنا؛
رحمت خدا بر آن بنده اى که امر ما را زنده کند!».
 
گفتم: چگونه امر شما را زنده کند؟ حضرت فرمودند:

یَتَعَلَّمُ عُلومَنا و یُعَلِّمُهَا النّاسَ؛ فَإنَّ النّاسَ لَو عَلِموا مَحاسِنَ کلامِنا لَا تَّبَعونا.
علوم ما را فرا گیرد و به مردم بیاموزد؛ زیرا اگر مردم زیبایى هاى سخن ما را بدانند، از ما پیروى مى کنند.[۴]
 
این سخن، به روشنى نشان مى دهد که اصلى ترین راه براى زنده کردن امر اهل بیت علیهم السلام - که همان حاکمیت سیاسى آنان است -، آشنا کردن مردم جهان با سخنان زیبا و منطقى این خاندان است. هر چه مردم جهان با معارف نورانى اهل بیت علیهم السلام بیشتر آشنا شوند، گرایش آنان بیشتر مى گردد و زمینه حاکمیت سیاسى آنان بیشتر فراهم مى شود.
 
۲. تبلیغ عملى
دومین اقدام اساسى براى گسترش فرهنگ اهل بیت علیهم السلام، تبلیغ عملى است. در حدیثى از حضرت امام صادق علیه السلام آمده است که به پیروان خود، توصیه فرمودند که خاموش و بدون سخن، مردم را به مکتب اهل بیت علیهم السلام دعوت کنند[۵] و وقتى از ایشان پرسیدند که چگونه مى شود بدون سخن، مردم به خاندان دعوت شوند، حضرت فرمودند:
 
تَعمَلونَ ما أمَرناکم بِهِ مِنَ العَمَلِ بِطاعَةِ اللَّهِ، وتَتَناهَونَ عَمّا نَهَیناکم عَنهُ مِنِ ارتِکابِ مَحارِمِ اللَّهِ، وتُعامِلونَ النّاسَ بِالصِّدقِ وَالعَدلِ، وتُؤَدّونَ الأَمانَةَ، وتَأمُرونَ بِالمَعروفِ، وتَنهَونَ عَنِ المُنکرِ، ولا یَطَّلِعُ النّاسُ مِنکم إلّا عَلى خَیرٍ؛ فَإِذا رَأَوا ما أنتُم عَلَیهِ قالوا: هؤُلاءِ الفُلانِیَّةُ، رَحِمَ اللَّهُ فُلاناً ما کانَ أحسَنَ ما یُؤَدِّبُ أصحابَهُ ! وعَلِموا فَضلَ ما کانَ عِندَنا فَسارَعوا إلَیهِ.
 
أشهَدُ عَلى أبى؛ مُحَمَّدِ بنِ عَلِىٍّ - رِضوانُ اللَّهِ عَلَیهِ ورَحمَتُهُ وبَرَکاتُهُ - لَقَد سَمِعتُهُ یَقولُ: کانَ أولِیاؤُنا وشیعَتُنا فى ما مَضى خَیرَ مَن کانوا فیهِ؛ إن کانَ إمامُ مَسجِدٍ فِى الحَیِّ کانَ مِنهُم، وإن کانَ مُؤَذِّنٌ فِى القَبیلَةِ کانَ مِنهُم، وإن کانَ صاحِبُ وَدیعَةٍ کانَ مِنهُم، وإن کانَ صاحِبُ أمانَةٍ کانَ مِنهُم، وإن کانَ عالِمٌ مِنَ النّاسِ یَقصُدونَهُ لِدینِهِم ومَصالِحِ اُمورِهِم کانَ مِنهُم. فَکونوا أنتُم کذلِک؛ حَبِّبونا إلَى النّاسِ، ولا تُبَغِّضونا إلَیهِم.
 
به دستورى که در طاعت از خداوند داده ایم، عمل کنید، از انجام دادن حرام هاى خداوند - که از آنها نهیتان کرده ایم -، اجتناب کنید، با مردم با راستى و عدالت رفتار کنید، امانت را ادا نمایید، امر به معروف و نهى از منکر کنید و مردم، از شما جز خوبى سراغ نداشته باشند، که اگر شما را بر این حال ببینند، خواهند گفت: "اینها پیرو فلانى هستند. خداوند، فلانى را رحمت کند که چه قدر خوب یارانش را فرهیخته کرده است!" و ارزش آنچه را که نزد ماست، مى شناسند و به سوى آن، شتاب خواهند کرد.
 
من شهادت مى دهم که از پدرم (باقر علیه السلام) شنیدم که مى فرمود: دوستان و شیعیان ما در گذشته، بهترین مردم دوران خود بودند. اگر در قبیله اى، امامى بود، از ایشان بود. اگر در قبیله اى مؤذّنى بود، از میان آنان بود. اگر نگاه دارنده سپرده اى [از مال مردم ] بود، از آنان بود و اگر عالمى در میان مردم بود که براى دین و مصلحتِ کارشان، به او مراجعه مى کردند، از ایشان بود. شما نیز چنین باشید. ما را در نظر مردم، محبوب کنید و در نظرشان، مبغوض نسازید.[۶]
 
پی‌نوشت‌ها:
[۱] کمال الدین: ص ۳۷۷ ح ۱، بحار الأنوار: ج ۵۱، ص ۱۵۶، ح ۱.
[۲] الکافى: ج ۱، ص ۳۷۲، ح ۶.
[۳] (فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّک فَقَتِلَآ إِنَّا هَهُنَا قَعِدُونَ ) (سوره مائده: آیه ۲۴).
[۴] معانى الأخبار: ص ۱۸۰، ح ۱.
[۵] «و أن تَکونوا لَنا دُعاةً صامِتین». (دعائم الإسلام، ج‌ 1، ص‌۵۶).
[۶] دعائم الإسلام: ج ۱، ص ۵۷.
 
منبع: حدیث نت