طبیعی ترین اثری که بر حبّ ذات مترتّب می شود، میل به زندگی جاودانه است و هر انسانی درنهاد خود این غریزه را دارد. رابطه تنگاتنگ و ملازمه این دو میل تا حدّی است که

ریشه تحصیل کمالات انسانی و اصل فضایل اخلاقی از دیدگاه اسلام، ایمان به خداوند و ایمان به خداوند مشروط به علم و معرفت است. پس تحصیل علم که امر اختیاری و هدف واسطه ای است،

مهم ترین عامل در پیدایش جامعه و تأسیس زندگی جمعی و تشکیل جوامع مدنی، عامل عقلانی است. عقل موجودی حسابگر است و تشکیل جامعه را بر محور منافع اعضای آن،

این نیاز دو سویه تا حدود زیادی، پیوند همیشگی یا طولانی میان زن و شوهر را سبب می شود و تأمین این نیاز بنیاد بسیاری از احکام خانواده است.

یکی دیگر از گرایش های فطری انسان، لذّت خواهی، خوش گذرانی و راحت طلبی است که با رنج گریزی همراه خواهد بود. فطری بودن این گرایش بدین معناست که گرایش

گفتیم یکی از ابعاد انسان، بُعد لذّت و سعادت است. انسان فطرتاً لذّت طلبی است و لذّت خویش را از راه های گوناگونی دنبال می کند. یکی از این راه ها، غرایز بود که بررسی شد

مفهوم مال با مفهوم ملک فرق دارد. مال معمولاً یک عین خارجی است که به شکلی مورد بهره برداری انسان در تأمین نیازهای گوناگونش قرار می گیرد، ولی ملک امری اعتباری و

گزینش و انتخاب انسان، در کارهای اختیاری که به نحوی با قدرت مربوط می شود، خواه منشأ قدرت باشد و خواه ناشی از آن، نقش دارد. از سوی دیگر، تحصیل قدرت از طریق کارهای اختیاری،

یکی از گرایش های قوی در انسان، «میل به قدرت» یا «قدرت طلبی» است که از نخستین سال های زندگی ظهور می یابد و به اندازه ای که زمینه قدرت نمایی فراهم باشد،

علاوه بر تمایل جنسی و لذّت خوردن و نوشیدن، انسان نیازهای جسمانی دیگری هم در این عالم دارد که با تأمین آن ها لذّت های خاصی برای وی حاصل خواهد شد.