واژه‌ی اسلام در قرآن

اسلام از ماده «سلم» است. بیشترین كاربرد «سلم» در صحت و عافیت است؛ مثل كلمه «سلامت» كه به معنای دوری از عیب و ناراحتی است و مثل «سَلام» كه صفت...

Friday, April 14, 2017

واژه‌ی اسفل در قرآن

«اسفل» برگرفته از «سفل» ضد علو و بلندی است و فرق بین آن و كلمه «تحت» این است كه كاربرد تحت در مواردی است كه برای موجود زیرین، وجودی جداگانه و...

Friday, April 14, 2017

واژه‌ی اسراف در قرآن

«اسراف» برگرفته از ماده «سرف» به معنای تجاوز از حد اعتدال است و سرف از باب «تَعِبَ» به معنای جهالت و غفلت است. راغب می‌نویسد: «سَرَف» تجاوزكردن...

Friday, April 14, 2017

واژه‌ی اسف در قرآن

«اسف» در لغت به معنای سخت‌ترین غم و اندوه و به معنای غضب و خشم است. راغب می‌نویسد: معنای اسف حزن توأم با غضب است و گاه در هر یك از این دو به...

Friday, April 14, 2017

واژه‌ی اسفاردر قرآن

«اسفار» جمع «سَفَر» به معنای پیمودن مسافت برای كوچ كردن و ترك یك محل است. همچنین جمع سفر- به كسر سین- به معنای كتاب تورات، انجیل و شبیه این دو...

Friday, April 14, 2017

واژه‌ی استواء در قرآن

«استواء» برگرفته از ماده «سوی» به معنای راست قرار گرفتن و اعتدال بین دو شیء و مماثلت در مقدار و قیمت و یا در وزن و متراژ و پیمانه است. زمانی...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی استغفاردر قرآن

«استغفار» از ماده «غفر» به معنای پوشاندن است و «غفر الله ذنوبه» یعنی خداوند گناهان او را پوشاند و او را نزد مردم رسوا نساخت. راغب می‌نویسد: غفر...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی استحیاء در قرآن

ابن فارس می‌نویسد برای «حی» ‌در اصل دو معناست، یكی زندگی در مقابل مرگ و دیگری استحیا و شرمساری ضد وقاحت و زشتكاری. بر این اساس فیومی می‌نویسد:...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی استطاعت در قرآن

مؤلف كشاف می‌نویسد: معنای آیه این است كه هر فرد كه وسعت و فزونی او در مال به حدی نیست كه بتواند با زنی آزاده ازدواج كند، با كنیزان ازدواج كند....

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی ارض در قرآن

ارض در مقابل هرگونه اعتلا و بلندی است؛ به همین دلیل به زمین كه در آن زندگی می‌كنیم، ارض گفته می‌شود و به قوائم و دست و پای اسب، ارض اطلاق شده...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی ازواج در قرآن

«ازواج» جمع زوج است كه در لغت به معنای قرین و نزدیك بودن یك شیء با دیگری است. بر این اساس است كه به زن شوهردار كه قرین همسرش است، زوج می‌گویند....

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی اذن در قرآن

«اذن» اسم مصدر و در لغت به معنای آزادی در انجام دادن كار و عمل است. زمانی كه گفته می‌شود «اذنت له فی كذا» یعنی او را در انجام كار آزاد گذاشتم...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی أَذَن در قرآن

«اُذُن» صفت مشبهه و جمع آن آذان است كه در لغت دارای دو معنای اصلی است: یكی گوش و دیگری علم است و از این جهت كه انسان به وسیله گوش به مسموعات...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی أذان در قرآن

«اذان» اسم مصدر از باب تفعیل به معنای اعلام است. ابن فارس می‌نویسد: اذان دارای دو معنای اصلی است؛ یكی اُذن به معنای گوش و دیگری علم و اعلام است....

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی أدنی در قرآن

«ادنی» برگرفته از ماده «دنو» به معنای نزدیك بودن، پست و فرومایگی است. صاحب مقاییس اللغة می‌نویسد: دنی دارای یك ریشه و اصل، یعنی قرب و نزدیك بودن...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی اخذ در قرآن

«اخذ» در اصل به معنای حیازت و جمع‌آوری و نگهداری شیء است و در مقابل عطا، به معنای گرفتن است. معنای اخذ به لحاظ نسبتی كه به آن داده می‌شود، متفاوت...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی أخلد در قرآن

ابن فارس می‌نویسد: «خلد» در اصل به معنای ثبات و ملازمت است و «خلد» و «اخلد» یعنی اقامت گزید و زمانی برای یك فرد گفته می‌شود «اخلد الی الارض»...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی اخ در قرآن

«اخ» در اصل «اخو» بوده كه لام‌الفعل آن حذف شده است. مشهورترین نظریه این است كه لام‌الفعل در تثنیه برگردانده می‌شود و گفته می‌شود «اخوان». در...

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی احد در قرآن

احد برگرفته از ماده «وحد» است كه واو قلب به همزه شده است و در مذكر و مؤنث استعمال می‌شود. احد گاه در كلام منفی به كار می‌رود و گاه در كلام مثبت....

Thursday, April 13, 2017

واژه‌ی احزاب در قرآن

«حزب» جماعتی از مردم است و «حزب الرّجل» اصحاب و لشكریان شخص را گویند كه هم فكر و اندیشه اویند. هر قومی كه دل‌ها و اعمالشان همانند یكدیگر باشد،...

Thursday, April 13, 2017