درباره جمله «دين افيون مردم است» دو تفسير وجود دارد: يكى تفسير لنينيستى و ديگرى تفسيرى غيررسمى و سازگارتر با متنى كه اين سخن در آن آمده است. طبقِ تفسير لنينيستى، دين را طبقه حاكمْ براى فريفتن توده زير...

كسانى انديشه ماركس را مرده و بحث از آن را بيهوده مى دانند، زيرا فروپاشى اردوگاه سوسياليستى را، كه بر اساس آموزه هاى ماركس شكل گرفته بود، بزرگترين دليل بر نادرستى و مرگ انديشه او به شمار مى آورند. ليكن...

مبناي‌ تحويل‌ شرطي‌ به‌ حملي‌ و سالب‌ به‌ موجب‌ اين‌ بوده‌ است‌ كه‌ شرطي‌، از اساس,‌ حملي‌ است‌ و در دل‌ سلب‌، ايجاب‌ نهفته‌ است‌، اما مبناي‌ تحويل‌ جزئي‌ و آنچه‌ در حكم‌ آن‌ است‌ (مهمل‌) اعتبار قضية‌...

ملاصدرا در التنقيح‌، ارجاع‌ قضايا به‌ حمليِ موجبِ كلي‌ ضروري‌ را «قاعدة‌ اشراقي‌» مي‌خواند و آن‌ را در ساده‌ كردن‌ بسياري‌ از مباحث‌ منطقي‌ بكار مي‌برد. اين‌ مسئله‌ ابعاد گوناگوني‌ دارد.ارجاع‌ شرطي‌ به‌...

نظريه توسط و اعتدال در خلق و خوى، از روزگاران دور مورد توجه حكيمان و انديشمندان بشرى بوده و دين مبين اسلام بر آن پاى فشرده است. آنان ملاك فضيلت را وسط و حد ميانه و رذيلت را دو طرف افراط و تفريط مى‏دانند. با...

از ديگر اعتقادات سراج اين است كه روح متنعم به تنعم بدن و متعذب به عذاب بدن است و با بدنى كه از آن خارج شده محشور مى شود و همچنان كه بدن طعم مرگ را مى چشد روح هم طعم مرگ را مى چشد.[166] اين عقيده درست بر...

سراج در فصل مربوط به «صدور الكتب و الرسائل» ابتداى بعضى از اين نامه ها را ذكر مى كند[144] ولى اطلاعاتى از اين نامه ها نمى دهد. ظاهراً جنيد نامه اول را براى يكى از دوستانش نوشته[145] و نامه پنجم را براى...

از بعضى منابع به دست مى آيد كه ابونصر خود سرسلسله بعضى فرقه هاى صوفيه بوده است. در مجموعه خطى فتوت نامه حاجى بابا طوسيه لى، ابونصر سراج پير سراجان نشان داده شده است. دو فرقه جلاليه و خاكساريه، قائل به...

ابونصر سراج طوسى، از شخصيت هاى بزرگ دوره كلاسيك است كه با نوشتن كتاب اللمع فى التصوف توانست نام خود را در دنياى تصوف ماندگار كند. متأسفانه درباره زندگانى و عقايد وى كمتر بحث شده و اطلاعات ما درباره وى...

در جريان تاريخى فرهنگ و تمدن اسلامى به دليل برخوردارى اسلام از اصالت‏هاى بى‏نظير و از سوى ديگر تلاقى آن با تمدن يونانى - به ويژه انديشه اخلاقى ارسطو - پنج جريان فكرى در معرفت اخلاقى به وجود آمد: